Με τους μεγάλους και ευθείς δρόμους, τις όμορφες πλατείες, τα άλση που περιβάλλουν την πόλη και τον παραπόταμο του Πηνειού, Ληθαίο, που διασχίζει την πόλη, τα Τρίκαλα αποκτούν ξεχωριστή ομορφιά και γραφικότητα.
Η πόλη των Τρικάλων, με πληθυσμό περίπου 70.000 κατοίκων, βρίσκεται στο ΒΔ τμήμα της Θεσσαλικής πεδιάδας. Είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού.
Για την εμφάνιση του ονόματος Τρίκαλα υπάρχουν διάφορες θεωρίες.
Σύμφωνα με τις μυθολογικές παραδόσεις, η πόλη πήρε το όνομά της από τη νύμφη Τρίκκη, κόρη του Πηνειού ή κατ' άλλους του Ασωπού ποταμού.Το πιθανότερο είναι ότι η ονομασία Τρίκαλα προέρχεται από την εξέλιξη αυτού του ονόματος, ενώ κατά μια άλλη άποψη το όνομα της πόλης προήλθε από χαρακτηρισμό της θεάς Αρτέμιδος (Τρίκαλος Αρτεμις), της οποίας ναός υπήρχε στην περιοχή.
Τα Τρίκαλα από την αρχαιότητα θεωρούνταν η πατρίδα του περίφημου ιατρού Ασκληπιού και έδρα του περιφημότερου Ασκληπιείου. Από τις αρχαιολογικές έρευνες διαπιστώθηκε ότι η Τρίκκη ιδρύθηκε περίπου στα μέσα της 3ης χιλιετηρίδας π.Χ. Υπήρξε πρωτεύουσα βασιλείου στη μυκηναϊκή εποχή και της Εστιαιώτιδος στους ιστορικούς χρόνους. Σύμφωνα με τον Όμηρο, έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με αρχηγούς τους γιους του Ασκληπιού, Μαχάωνα και Ποδαλείριο, που ήταν επίσης εξέχοντες ιατροί.
Μετά τους Περσικούς πολέμους η πόλη προσχώρησε στη θεσσαλική νομισματική ένωση με κέντρο τη Λάρισα. Το 343 π.Χ. κατελήφθη από το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β, ενώ το 168 π.Χ. την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι.
Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια η πόλη παρήκμασε και αργότερα λεηλατήθηκε πολλές φορές κατά τις επιδρομές των Γότθων (396 μ.Χ.), των Σλάβων (577 μ.Χ.), των Βουλγάρων (976-1025), των Νορμανδών (1081), των Καταλανών (1309-1311) και άλλων. Η απελευθέρωσή της έγινε στις 23 Αυγούστου 1881, ενώ στις 13 Απριλίου 1897, ύστερα από τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο, τα Τρίκαλα περιήλθαν και πάλι στην κατοχή των Τούρκων, για να ελευθερωθούν οριστικά στις 6 Μαΐου 1898.
Στις 19 Απριλίου 1941 κατελήφθησαν από το γερμανικό στρατό, για να ελευθερωθούν και πάλι στις 18 Οκτωβρίου 1944.
Τα Τρίκαλα χρωστούν κατά πολύ την ομορφιά τους στο γραφικό ποτάμι του Ληθαίου, που σύμφωνα με τη μυθολογία είναι ο ποταμός της Λήθης. Οι δύο όχθες του συνδέονται με πολλές γέφυρες με πιο όμορφη την κεντρική, που κατασκευάστηκε το 1886 στη Γαλλία.
Ξεχωριστή θέση στην πόλη έχει η παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι, η παλιά αρχοντογειτονιά των Τρικάλων.Τα παλιά βαρουσιώτικα σπίτια, χτισμένα μεταξύ 17ου και 19ου αι., είναι φτιαγμένα κυρίως με ξυλεία και καλαμωτές, σοβά ή πλίνθους στα διάκενα, σοβατισμένα και βαμμένα με διάφορα χρώματα.
Τα στενά, πλακόστρωτα σοκάκια προσδίδουν γραφικότητα στη συνοικία. Εδώ βρίσκονται οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες των Τρικάλων.
Το μεσαιωνικό φρούριο, βόρεια της πόλης, το οποίο υπέστη πολλές καταστροφές ανακαινίστηκε τον 6ο μ.Χ. αι. Μέσα στο φρούριο υπάρχει υπαίθριο θέατρο, στο οποίο γίνονται παραστάσεις και συναυλίες. Ανασκαφές έφεραν στο φως λείψανα πολύ παλαιότερα της κλασικής εποχής, Ρωμαϊκό Λουτρώνα του 3ου αι. μ.Χ. και ένα επιβλητικό ελληνιστικό κτίριο με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα της Ρωμαϊκής περιόδου.
Στα Τρίκαλα διατηρείται ως σήμερα ένα από τα ωραιότερα τεμένη που υπάρχουν στην Ελλάδα. Πρόκειται για το Τζαμί του Οσμάν Σαχ, που είναι γνωστό ως Κουρσούμ Τζαμί.
Το έχτισε ο μεγάλος αρχιτέκτονας Σινάν, ελληνικής καταγωγής, και είναι το μοναδικό έργο του που βρίσκεται σε ελληνικό έδαφος.
ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
