19 Δεκεμβρίου 2008


Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απηύθυνε στη Πνύκα, τον πιο κάτω λόγο προς τους νέους του Α' Γυμνασίου της Αθήνας:

Παιδιά μου! Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ' αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ' αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ' ημέραν οι διδάσκαλοί σας και οι πεπαιδευμένοι μας. Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον πως ήταν σοφοί και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη την σοφίαν των. Εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο. Αυτοί διέφεραν από ημάς εις την θρησκείαν, διότι επροσκυνούσαν τες πέτρες και τα ξύλα. Αφού ύστερα ήλθε στον κόσμο ο Χριστός, οι λαοί όλοι επίστευσαν εις το Ευαγγέλιό του, και έπαυσαν να λατρεύουν τα είδωλα. Δεν επήρε μαζί του ούτε σοφούς ούτε προκομμένους, αλλ' απλούς ανθρώπους, χωρικούς καί ψαράδες, και με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος έμαθαν όλες τες γλώσσες του κόσμου, οι οποίοι, μολονότι όπου και αν έβρισκαν εναντιότητες και οι βασιλείς και οι τύραννοι τους κατέτρεχαν, δεν ημπόρεσε κανένας να τους κάμη τίποτα. Αυτοί εστερέωσαν την πίστιν. Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι καί τους υπόταξαν. Ύστερα ήλθαν οι Μουσουλμάνοι και έκαμαν ό,τι ημπορούσαν, δια να αλλάξη ο λαός την πίστιν του. Έκοψαν γλώσσες εις πολλούς ανθρώπους, αλλ' εστάθη αδύνατο να το κατορθώσουν. Τον ένα έκοπταν, ο άλλος το σταυρό του έκαμε. Σαν είδε τούτο ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ (αντιβασιλέα), έναν πατριάρχη και του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος. Ύστερον έγιναν οι κοτζαμπάσηδες (προεστοί) εις όλα τα μέρη. Η τρίτη τάξη, οι έμποροι και οι προκομμένοι, το καλύτερο μέρος των πολιτών, μην υποφέρνοντες τον ζυγό έφευγαν, και οι γραμματισμένοι επήραν και έφευγαν από την Ελλάδα, την πατρίδα των και έτσι ο λαός, όστις στερημένος από τα μέσα της προκοπής, εκατήντησεν εις αθλίαν κατάσταση, και αυτή αύξαινε κάθε ήμερα χειρότερα, διότι, αν ευρίσκετο μεταξύ του λαού κανείς με ολίγην μάθηση, τον ελάμβανε ο κλήρος, όστις έχαιρε προνόμια, ή εσύρετο από τον έμπορο της Ευρώπης ως βοηθός του ή εγίνετο γραμματικός του προεστού. Και μερικοί μην υποφέροντες την τυραννίαν του Τούρκου και βλέποντας τες δόξες και τες ηδονές οπού ανελάμβαναν αυτοί, άφηναν την πίστη τους και εγίνοντο Μουσουλμάνοι. Καί τοιουτοτρόπως κάθε ήμερα ο λαός ελίγνευε καί επτώχαινε. Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευθύς οπού κανένας άνθρωπος από το λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε. Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία. Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε: "πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα", αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση. Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Kωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα. Aλλά δεν εβάσταξε!. Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη. Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθη η πρώτη προθυμία και ομόνοια. Και όταν έλεγες τον Κώστα να δώσει χρήματα διά τας ανάγκας του έθνους ή να υπάγει εις τον πόλεμο, τούτος επρόβαλλε τον Γιάννη. Και μ' αυτόν τον τρόπο κανείς δεν ήθελε ούτε να συνδράμει ούτε να πολεμήσει. Και τούτο εγίνετο, επειδή δεν είχαμε ένα αρχηγό και μίαν κεφαλή. Αλλά ένας έμπαινε πρόεδρος έξι μήνες, εσηκώνετο ο άλλος και τον έριχνε και εκάθετο αυτός άλλους τόσους, και έτσι ο ένας ήθελε τούτο και ο άλλος το άλλο. Ίσως όλοι ηθέλαμε το καλό, πλην καθένας κατά την γνώμη του. Όταν προστάζουνε πολλοί, ποτέ το σπίτι δεν χτίζεται ούτε τελειώνει. Ο ένας λέγει ότι η πόρτα πρέπει να βλέπει εις το ανατολικό μέρος, ο άλλος εις το αντικρινό και ο άλλος εις τον βορέα, σαν να ήτον το σπίτι εις τον αραμπά και να γυρίζει, καθώς λέγει ο καθένας. Με τούτο τον τρόπο δεν κτίζεται ποτέ το σπίτι, αλλά πρέπει να είναι ένας αρχιτέκτων, οπού να προστάζει πως θα γενεί. Παρομοίως και ημείς εχρειαζόμεθα έναν αρχηγό και έναν αρχιτέκτονα, όστις να προστάζει και οι άλλοι να υπακούουν και να ακολουθούν. Αλλ' επειδή είμεθα εις τέτοια κατάσταση, εξ αιτίας της διχόνοιας, μας έπεσε η Τουρκιά επάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε, και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα. Εις αυτή την κατάσταση έρχεται ο βασιλεύς, τα πράγματα ησυχάζουν και το εμπόριο και ή γεωργία και οι τέχνες αρχίζουν να προοδεύουν και μάλιστα ή παιδεία. Αυτή η μάθησις θα μας αυξήσει και θα μας ευτυχήσει. Αλλά διά να αυξήσομεν, χρειάζεται και η στερέωσις της πολιτείας μας, η όποία γίνεται με την καλλιέργεια και με την υποστήριξη του Θρόνου. Ο βασιλεύς μας είναι νέος και συμμορφώνεται με τον τόπο μας, δεν είναι προσωρινός, αλλ' η βασιλεία του είναι διαδοχική και θα περάσει εις τα παιδιά των παιδιών του και με αυτόν κι εσείς και τα παιδιά σας θα ζήσετε. Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος. Όλα τα έθνη του κόσμου έχουν και φυλάττουν μια Θρησκεία. Και αυτοί, οι Εβραίοι, οι όποίοι κατατρέχοντο και μισούντο και από όλα τα έθνη, μένουν σταθεροί εις την πίστη τους. Να μην έχετε πολυτέλεια, να μην πηγαίνετε εις τους καφενέδες και τα μπιλιάρδα. Να δοθείτε εις τας σπουδάς σας και καλύτερα να κοπιάσετε ολίγον, δύο και τρεις χρόνους και να ζήσετε ελεύθεροι εις το επίλοιπο της ζωής σας, παρά να περάσετε τέσσαρους - πέντε χρόνους τη νεότητά σας, και να μείνετε αγράμματοι. Να σκλαβωθείτε εις τα γράμματα σας. Να ακούετε τας συμβουλάς των διδασκάλων και γεροντοτέρων, και κατά την παροιμία, "μύρια ήξευρε και χίλια μάθαινε". Η προκοπή σας και ή μάθησή σας να μην γίνει σκεπάρνι μόνο διά το άτομό σας, αλλά να κοιτάζει το καλό της κοινότητος, και μέσα εις το καλό αυτό ευρίσκεται και το δικό σας. Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ' ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε• και, δια να γίνη τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία, την καλλιέργεια του Θρόνου και την φρόνιμον ελευθερία. Τελειώνω το λόγο μου. Ζήτω ο Βασιλεύς μας Όθων! Ζήτω οι σοφοί διδάσκαλοι! Ζήτω η Ελληνική Νεολαία! Πνύκα 8 Οκτωβρίου 1838 Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ο Αιών στις 13 Νοεμβρίου 1838)

6 Δεκεμβρίου 2008

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΑΤΜΟΚΙΝΗΣΗ
Το όραμα όλων των τεχνικών και ερευνητών για κατασκευή αυτοκινούμενου «μικρού» οχήματος ήταν ισχυρό, τα διαθέσιμα τεχνικά μέσα ήταν όμως ανεπαρκή. Ήδη κατά το Μεσαίωνα παρουσιάστηκαν οχήματα, των οποίων τους τροχούς κινούσε ένας ανεμόμυλος, άλλοι σκέφτηκαν να «αξιοποιήσουν» τη μυϊκή δύναμη των ανθρώπων, δηλαδή των δούλων. Ο Leonardo da Vinci σχεδίασε επίσης ένα όχημα, το ποίο θα κινούσε με μοχλούς ο οδηγός του, ίσως και κάποιος βοηθός. Ο άνθρωπος μπορεί να διαθέσει όμως με το σώμα του μια σταθερή ισχύ της τάξης των 70 W, η οποία είναι ανεπαρκής για να διατηρηθεί σε κίνηση για μακρύ χρονικό διάστημα και με αξιόλογη ταχύτητα ένα τετράτροχο όχημα με επιβάτη. Δεν ήταν λοιπόν δυνατή η κατασκευή αυτοκινούμενου οχήματος, αν δεν υπήρχε κατάλληλη κινητήρια μηχανή! Ο Νεύτων είχε σχεδιάσει επίσης ένα ατμοκινούμενο βαγόνι (steam carriage), του οποίου η λειτουργία θα στηριζόταν στην αρχή της ατμοώθησης. Στις σημειώσεις που βρέθηκαν μετά το θάνατό του υπήρχαν όμως μόνο σκίτσα και πουθενά περιγραφές και υπολογισμοί. Σίγουρα δεν έγινε ποτέ κάποια σχετική κατασκευή!
Πρώτη κατασκευή τέτοιου είδους που λειτούργησε, ήταν ένας αυτοκινούμενος κιλλίβαντας πυροβόλου που ανέθεσε το έτος 1764 ο γαλλικός στρατός στον Nicolas Joseph Cugnot (Κουνιό, 1725-1804). Ο Κουνιό προσπάθησε να περιορίσει το μέγεθος της ατμομηχανής που χρησιμοποιείτο ήδη σε βιομηχανίες και ορυχεία και πέτυχε να κατασκευάσει ένα αυτοκινούμενο «τέρας», το οποίο ανέπτυσσε μέγιστη ταχύτητα περί τα 4,5 km/h και απαιτούσε να ανεφοδιάζεται με νερό περίπου ανά δωδεκάλεπτο! Ο θόρυβος και η καπνιά που εξέπεμπε αυτή η μηχανική χελώνα πρέπει να διασκέδαζε πολύ τους κατοίκους του Παρισιού, οι οποίοι έβλεπαν όμως το πρώτο αυτοκινούμενο όχημα στην ιστορία! Τον Απρίλιο του 1770 οδήγησε ο Κουνιό το όχημά του από το Παρίσι στο Βενσέν, με μέση ταχύτητα 4 km/h.

29 Νοεμβρίου 2008


ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Ο Γιώργος Σεφέρης γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου (ή 13 Μαρτίου) του 1900 στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Ο πατέρας του ήταν καθηγητής της Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στη Σμύρνη. Το 1914 ο Σεφέρης αρχίζει να γράφει τους πρώτους στίχους του. Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, με την αρχή του παγκόσμιου πολέμου η οικογένειά του έρχεται στην Αθήνα. Το 1918 ο Σεφέρης πηγαίνει στο Παρίσι για να σπουδάσει νομικά. Εκεί μέχρι το 1924, που θα πάρει το πτυχίο του, θα ζήσει το πνεύμα των νέων καιρών: Πικάσο, Απολλιναίρ, Μπρετόν, Πικάμπια, Ναγκίλεφ είναι οι ήρωες των καινούριων προσπαθειών στην Τέχνη. Αυτή την πνευματική ευφορία ο Σεφέρης τη ζει έντονα, γράφει και διαβάζει πολύ. Όμως θα τον πλήξει ανεπανόρθωτα στην ψυχή του η συμφορά του τόπου του: η Καταστροφή του '22, η προσφυγιά, οι για πάντα «χαμένες πατρίδες». Το χτύπημα αυτό θα αφήσει για πάντα τα σημάδια στη βαρύθυμη ποίησή του. Το 1926 διορίζεται ακόλουθος στο υπουργείο Εξωτερικών. Μπαίνοντας έτσι στο Διπλωματικό Σώμα θα σφραγιστεί και μ' αυτό το στοιχείο η ποίησή του. Σε μέρη μακρινά από την Ελλάδα θα τη ζει σαν υλική απουσία αγαπημένου προσώπου και η νοσταλγία θα τον κατακλύζει. Το 1931 εκδίδει μια συλλογή ποιημάτων με τίτλο Στροφή, που θα είναι πράγματι μια στροφή για τη νεοελληνική ποίηση. Στα ποιήματα αυτά ο Σεφέρης δεν πιθηκίζει τα ξένα λογοτεχνικά ρεύματα, αλλά σκύβει στις ρίζες του, στην ελληνική ποιητική παράδοση, που κυρίως για το Σεφέρη είναι το δημοτικό τραγούδι, ο Ερωτόκριτος, ο Σολωμός, ο Παλαμάς, Ο Μακρυγιάννης, ο Καβάφης. Την παράδοση αυτή συνταιριάζει με την παγκόσμια ελεύθερη ποιητική έκφραση του καιρού του, για να τραγουδήσει και να κλάψει με απλά, καθημερινά και καθάρια λόγια, με νοήματα πυκνά, μεστά και αληθινά τα προαιώνια βάσανα και τις ελπίδες του τόπου του και γενικότερα του κάθε Ανθρώπου, που πονάει πάνω στη Γη. Στο χώρο της νεοελληνικής ποίησης άλλαξαν με τη στροφή τα πάντα. Ελύτης, Ρίτσος και Γκάτσος θα ακολουθήσουν. Μέχρι το 1934 θα μείνει ο Σεφέρης ως διευθυντής στο Γενικό Προξενείο Λονδίνου. Το 1932 κυκλοφορεί η Στέρνα. Εδώ τα ποιήματα του Σεφέρη εκφράζουν βαθιά αγωνία και πόνο. Το 1934 επιστρέφει στην Αθήνα και το 1935 αρχίζει τη συνεργασία του στα Νέα Γράμματα (λογοτεχνικό περιοδικό), όπου εκδίδει επίσημα τη Στέρνα. Το 1935 ο Σεφέρης εκδίδει το Μυθιστόρημα. Τον Αύγουστο 1936 γίνεται η δικτατορία του Μεταξά. Το 1937 ο Σεφέρης δημοσιεύει στα Νέα Γράμματα επιστολή σχετικά με τον καθορισμό της δημοτικής. Το 1940 δημοσιεύεται το Ημερολόγιο Καταστρώματος Α' στα Νέα Γράμματα λογοκριμένο όμως από τη Δικτατορία. Είναι γεμάτο από βαρυθυμία και αγωνία. Το Μάρτιο του 1940 εκδίδει το Τετράδιο Γυμνασμάτων, μια συλλογή με υψηλής ποιότητας ποιήματα. Στο μεταξύ ο πόλεμος φτάνει. Η ιταλική επίθεση. Μετά η Γερμανική. Το 1941 γίνεται ο γάμος του με τη Μαρία Ζάννου. Στις 22 Απριλίου το ζεύγος Σεφέρη ακολουθεί την Ελληνική κυβέρνηση στην Κρήτη, μετά στην Αφρική. 1944 εκδίδει ο Σεφέρης στο Κάιρο τις Δοκιμές του, που είναι διάφορα φιλολογικά κείμενα μεγάλης αξίας. Τον ίδιο χρόνο εκδίδει στην Αλεξάνδρεια το Ημερολόγιο Καταστρώματος Β', ποιήματα που παρουσιάζουν την ονειρική ανάμνηση της μακρινής Ελλάδας. Το 1945 με την απελευθέρωση γυρίζει στην Ελλάδα και γίνεται διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Αντιβασιλέα, Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού ως το 1946. Γίνεται σύμβουλος στο Εθνικό Θέατρο. Το 1947 του απονέμεται το Έπαθλο Παλαμά. Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύει την Κίχλη (ο τίτλος του ποιήματος προήλθε από ένα πλοίο που βυθίστηκε ανοιχτά του Πόρου στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο), που είναι γεμάτη απαισιοδοξία, γιατί η Ελλάδα, αν και ελεύθερη, δεν παύει να αιμορροεί. Είναι οι επεμβάσεις των ξένων και ο εμφύλιος πόλεμος. Ο ποιητής εδώ μίλησε για το σπαραγμό του τόπου από τα δεινά του πολέμου. Αυτό το ποίημα έδωσε το Νόμπελ στο Σεφέρη.Στην ομιλία του στη Στοκχόλμη, στις 10 Δεκεμβρίου, ο μεγάλος ποιητής είπε, ανάμεσα στα άλλα: «... Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται κάθε τι ζωντανό αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης, είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά, κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. ...» Το 1948 ο Σεφέρης διορίζεται σύμβουλος στην πρεσβεία της Άγκυρας και μένει εκεί μέχρι το 1950. Το 1949 δημοσιεύεται στην Αθήνα, Η Έρημη Χώρα του Θ. Σ. Έλιοτ, που είναι μεταφρασμένη και προλογισμένη από το Σεφέρη. Το 1951 μετατίθεται ως σύμβουλος στην Πρεσβεία του Λονδίνου. Το 1952 διορίζεται πρεσβευτής στο Λίβανο. Από κει κάνει ταξίδια στην Κύπρο, για την οποία αργότερα γράφει τη σειρά ποιημάτων Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ', που εκδίδει το 1955. Την ίδια χρονιά διορίζεται πρεσβευτής στο Λονδίνο, όπου μένει μέχρι το 1962. Το 1960 το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ του δίνει τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα της Φιλολογίας. Το 1962 επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα και αποσύρεται από το Υπουργείο Εξωτερικών. Στις 10 Δεκεμβρίου 1963 του απονέμεται (πρώτη φορά σε Έλληνα) το βραβείο Νόμπελ. Ήδη από το 1956 το "Figaro Litteraire" έγραψε ότι ο Γιώργος Σεφέρης έχει πολλές πιθανότητες να κερδίσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το 1964 γίνεται ο Σεφέρης επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το 1966 εκδίδει τα Τα τρία κρυφά ποιήματα, ένα έργο αινιγματικό, αλλά βαθύ στα νοήματα και άψογο στη μορφή. Στη δικτατορία (1967-1974) ο Σεφέρης εκδήλωσε φανερά την ανησυχία του για την κατάσταση στην Ελλάδα με δηλώσεις και με γραφτά του. Το 1971 ο Σεφέρης πεθαίνει. Δεκάδες χιλιάδες κόσμου παρακολούθησε την κηδεία του. Η προσφορά του Γιώργου Σεφέρη στα ελληνικά Γράμματα είναι ιδιαίτερα σημαντική. Άνοιξε ένα νέο δρόμο στην ελληνική ποίηση. Είναι ένας από τους καλύτερους «μάστορες» της ποιητικής τέχνης. Το ύφος του σεμνό και ρεαλιστικό. Η έκφρασή του λιτή και αστόλιστη εκφράζει απλά τη νεοελληνική πραγματικότητα με τις ατυχίες της και το δράμα της. Πολλά ποιήματά του έγιναν τραγούδια από Έλληνες μουσικοσυνθέτες (Μ. Θεοδωράκης, Γ. Μαρκόπουλος κ.ά.).

24 Νοεμβρίου 2008


Ο ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΤΟΥ ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ

Ο Ερωτόκριτος είναι μία έμμετρη μυθιστορία[1] που συντέθηκε από τον Βιτσέντζο Κορνάρο στην Κρήτη τον 17ο αιώνα. Αποτελείται από 10.012 (οι τελευταίοι δώδεκα αναφέρονται στον ποιητή) ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους στην Κρητική διάλεκτο. Κεντρικό θέμα του είναι ο έρωτας ανάμεσα σε δύο νέους, τον Ερωτόκριτο (που στο έργο αναφέρεται μόνο ως Ρωτόκριτος ή Ρώκριτος) και την Αρετούσα, και γύρω από αυτό περιστρέφονται και άλλα θέματα όπως η τιμή, η φιλία, η γενναιότητα και το κουράγιο. Μαζί με την Ερωφίλη του Γεώργιου Χορτάτση είναι τα σημαντικότερα έργα της κρητικής λογοτεχνίας. Ο Ερωτόκριτος πέρασε στην λαϊκή παράδοση και παραμένει δημοφιλές κλασικό έργο, χάρη και στη μουσική με την οποία έχει μελοποιηθεί.

12 Νοεμβρίου 2008

Η ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ
ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ Γ.ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Tα πρόσφατα χρόνια νέοι μελετητές της ελληνικής γραμματείας, του θεάτρου, της λογοτεχνίας και της ζύμωσης των νέων ιδεών στην ελληνική κοινωνία, βοηθούμενοι και από την ικανή πλέον απόσταση του χρόνου που μας χωρίζει από τις πρώτες πνευματικές εκδηλώσεις της αστικής κοινωνίας μας, τοποθετούν στο πεδίον της έρευνας αυτό που έκανε χιλιάδες παιδιά να καρδιοχτυπούν πολλές δεκαετίες πίσω!
Kατά μία έννοια η «Διάπλασις των Παίδων», γοητευτικά συνδεδεμένη στη λαϊκή συνείδηση με την αστείρευτη φλόγα του Γρηγορίου Ξενόπουλου, διαμόρφωσε αστικές συνειδήσεις και έχτισε γέφυρες με τον έξω κόσμο. Πολλές γενιές, του 1890, του 1910, του 1930, αυτοπροσδιορίστηκαν και σφυρηλάτησαν δεσμούς με την κοινωνία από τα παιδικά τους χρόνια μέσα από τη «Διάπλασι».
Eίναι, δηλαδή, η «Διάπλασις» ένα πέρασμα για τους Eλληνες από τον (συχνά ηθογραφικό) ρομαντισμό της δεκαετίας του 1870 ώς τον σκληρό απόηχο του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου. «Ψήθηκαν» μαζί με τη «Διάπλασι» τα Eλληνόπουλα σε όλες τις δοκιμασίες και τις περιπέτειες και μεγάλωναν μαζί της ωριμάζοντας. Π.χ. στον ατυχή πόλεμο του 1897 έχει αποτυπωθεί η πρώτη εθνική απογοήτευση των μικρών και μεγαλύτερων «Διαπλασόπουλων», επιστολές που αποτελούν σήμερα μία άλλη ανάγνωση και σφυγμομέτρηση του λαϊκού αισθήματος εκείνη την εποχή.
Πολύτιμο εργαλείο
Πώς επιζεί η «Διάπλασις», που γεννήθηκε τον 19ο αιώνα, στη μικρή Aθήνα του Γεωργίου του A΄, στις μέρες μας, στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα; Mπορεί κανείς να τη δει απλώς ως μία νοσταλγική νότα, να θυμηθεί τον παππού ή τον προπάππο, να φανταστεί τις διαφορές και να ζυγίσει τα καλά και τα κακά μιας περασμένης εποχής. Eνας ερευνητής, ένας φοιτητής, ένας απλός πολίτης με ειδικά ενδιαφέροντα βρίσκεται αυτομάτως με ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια. Oι «Kυριακές» του Γρηγορίου Ξενόπουλου, οι θρυλικοί, δηλαδή διαγωνισμοί υπό τύπον ερωτήσεως επί σειρά δεκαετιών, που επανεκδίδονται τώρα με την «Kαθημερινή», έχουν τεράστιο κοινωνικό, εκπαιδευτικό, αισθητικό ενδιαφέρον. Eίναι δύσκολο να δει κανείς τη «Διάπλασι» να ανταγωνίζεται τα σύγχρονα έντυπα και τον σύγχρονο τρόπο ζωής των παιδιών. Aλλωστε, κάτι τέτοιο θα αδικούσε την ίδια της τη διαδρομή.
H στροφή στην αναζήτηση της παλαιότερης Eλλάδας περνάει συχνά μέσα από τα παλιά περιοδικά και η ιδιαιτερότητα της «Διαπλάσεως», που με τους πολλούς «ζωντανούς χαρακτήρες» της δημιούργησε στο μυαλό των αναγνωστών τον πρώτο «αστικό οίκο» (έθεσε, δηλαδή, θεμέλια αστικής συνείδησης), της δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο. Hδη, οι εκδόσεις Aδελφών Γ. Bλάσση, που επί σειράν ετών εκδίδουν κατ’ αποκλειστικότητα το έργο του Ξενόπουλου, εκδίδουν και δερματόδετους τόμους της «Διαπλάσεως» με επιλογή συγκεκριμένων ετών απ’ όλες τις περιόδους (κυκλοφορούν οι τόμοι 1896, 1900, 1935, 1940, 1947 και σύντομα 1905).
Πολλαπλές αναγνώσεις
Για τη σειρά αυτή, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Tμήματος του Πανεπιστημίου Aθηνών Bίκυ Πάτσιου αναλύει την ιστορική διαδρομή του περιοδικού, θέμα που την έχει απασχολήσει ερευνητικά. Στο βιβλίο της «H Διάπλασις των Παίδων, 1879 - 1922» (εκδ. «Kαστανιώτη») εντάσσει την εν γένει προσφορά του περιοδικού μέσα στην ευρωπαϊκή ιστορία των κοινωνικών και παιδαγωγικών ιδεών. «H “Διάπλασις των Παίδων”», επισημαίνει, «προσφέρεται σε πολλαπλές αναγνώσεις που γίνονται δυνατές χάρη στην οργάνωση του υλικού της».
Eτσι, λοιπόν, η «Διάπλασις» μας οδηγεί να επαναπροσδιορίδουμε τη σκοπιμότητα του παιδαγωγικού έργου, αλλά και τη συμβολή ενός τέτοιου περιοδικού στην ανάπτυξη της λογοτεχνίας. Λογοτέχνες και λόγιοι εμφανίζονται για πρώτη φορά στις στήλες της «Διαπλάσεως», όπως ο Γεώργιος Bιζυηνός. Oι «Aθηναϊκές Eπιστολές» (τις οποίες έχει μελετήσει διεξοδικά ο επικ. καθηγητής του Tμήματος Δημοτικής Eκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Aθηνών Kωνσταντίνος Mαλαφάντης σε ένα τόμο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Aστήρ»), καλλιεργούν την αθηναϊκή τέχνη του χρονογραφήματος και η στήλη των επιστολών έχουν στα σημερινά μάτια αξία ιστορικού ντοκουμέντου.
Tα «Διαπλασόπουλα»
Oπως επισημαίνεται , η ιδιαιτερότητα της «Διαπλάσεως» σε σχέση με άλλα ελληνικά περιοδικά έγκειται στη μακροβιότητά της και στη συμμετοχή των αναγνωστών στη διαμόρφωση θεματικών ενοτήτων. Eίναι αναρίθμητα τα μετέπειτα διάσημα «Διαπλασόπουλα» απ’ όλες τις σφαίρες της ζωής. Aναπόφευκτα η διασύνδεση «Διαπλάσεως» και Γρηγορίου Ξενόπουλου είναι αυτονόητη, παρ’ ότι ο Ξενόπουλος ανέλαβε το περιοδικό περίπου 15 χρόνια μετά την έκδοσή του. Oχι μόνο του έδωσε νέα πνοή αλλά συνέστησε επί της ουσίας έναν κοινωνικό διάλογο για πολλές δεκαετίες, που συνέβαλε στη λογοτεχνική και αισθητική παιδεία κατά τρόπο δύσκολο να συνεκτιμηθεί με τα σύγχρονα κριτήρια. Tο 2001 τιμήθηκαν τα 50 έτη από τον θάνατο αυτού του μοναδικού σε αντοχή, επιμονή και εφευρετικότητα πολυπράγμωνος συγγραφέα.

4 Νοεμβρίου 2008

Κωστής Παλαμάς
Aπό τον Παρνασσισμό στο Συμβολισμό
Με τη συλλογή Τα Τραγούδια της Πατρίδας μου, ο Παλαμάς βρίσκεται κοντά στο δημοτικό τραγούδι, η θεματική της συλλογής αυτής εκφράζει την πατριωτική έξαρση και χρησιμοποιείται ενίοτε ο δεκαπεντασύλλαβος. Στο ποίημα «Ψυχή» από τη συλλογή Τα μάτια της ψυχής μου διαφαίνεται ήδη η τάση του ποιητή να εναρμονίσει τις ανώτερες έννοιες με τη μορφή του δημιουργήματός του. Τα ποιήματα «Η φύσις κρύβει» και ιδιαιτέρως τα «Μαγιοβότανα» από τη συλλογή Ίαμβοι και Ανάπαιστοι
[7] προαναγγέλλουν κατά κάποιον τρόπο το «Δωδεκάλογο του Γύφτου». Στο ποίημα «Μαγιοβότανα» και στον επικό «Δωδεκάλογο» κυριαρχεί το σύμβολο του πλάνητος ποιητή/ καλλιτέχνη που ζει εξόριστος από την κοινωνία. Στα σονέτα του Παλαμά που έχουν επιλεγεί από όλες τις ποιητικές συλλογές του διακρίνονται επίσης τα θέματα του έρωτα, του καθημερινού στοιχείου, του οικείου χώρου και η έκφραση του συναισθήματος. Αυτό όμως που χαρακτηρίζει κυρίως την ποίηση του Παλαμά είναι η επιδίωξη εναρμόνισης του λόγου με το ρυθμό (βλ. και Πολίτου-Μαρμαρινού 1976). Η ενασχόληση αυτή εκφράζεται εύστοχα σ' ένα τετράστιχο του «Δωδεκάλογου»: «Καθώς δένω και το Λόγο,/δαίμονα και ξωτικό,/ στο χρυσό το δαχτυλίδι,/ στο Ρυθμό» (Λόγος τρίτος, τετράστιχο 7). Η Παλαμική ποιητική εξελίσσεται προχωρώντας από τον Παρνασσισμό στο Συμβολισμό. Η τεχνική του Συμβολισμού αφορά στη χρήση μιας συγκεκριμένης εικονοποιίας για να εκφραστούν αφηρημένες ιδέες και συναισθήματα (Chadwick 1981, βλ. http://www.komvos.edu.gr/diaglossiki/REVMATA/Symbolismos/Symboli...). Ο συμβολιστής ποιητής ως αντιπρόσωπος ενός υπερβατικού κόσμου, είναι σε θέση να συλλάβει, έστω και φευγαλέα, ορισμένα μηνύματα ή οράματα, τα οποία υποβάλλει εμμέσως με την ποίησή του.
Η εξέλιξη αυτή στην ποιητική του Παλαμά γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στο «Δωδεκάλογο του Γύφτου», όπου η ποίηση χρησιμοποιείται για την υποβολή ιδεών. Το βιολί στο «Δωδεκάλογο» είναι το σύμβολο της μουσικής που ο ποιητής συνδέει με την τέχνη του ενώ ο Γύφτος συμβολίζει τον υπερ-καλλιτέχνη. Με το βιολί του, δηλαδή τη μουσική και την ποίηση, θα επιδιώξει να αναγεννήσει τον κόσμο και να αναδημιουργήσει τα φθαρμένα είδωλα του πολιτισμού που είχε ήδη καταρρίψει λόγω της αναποτελεσματικότητάς τους (αγάπη, θρησκεία, πατρίδα, αρχαιότητα, γκρεμίζονται για να αναδημιουργηθούν). Έτσι ο Γύφτος δηλώνει ευθαρσώς «δε γνωρίζω από θρησκείες,/ μήτε σκύβω σε θεούς» (Λόγος Τρίτος, τετράστιχο 26) , αλλά «[…] Ξέρω/ την πανώρια μουσική/ θα τη ζήσης θεία μαζί μου/ στο δικό μου το βιολί» (Λόγος Τρίτος, τετράστιχο 15). Στον τέταρτο Λόγο «Ο Θάνατος των Θεών», ο ποιητής τιμά την έμπνευσή του με αναφορές στην ποίηση του Leconte de Lisle (ο λόγος του οποίου προβάλλει αυτούσιος ως motto στην αρχή και δημιουργικά ενσωματωμένος στα τετράστιχα 7 και 8, στ. 58-65). Την πορεία του Παλαμά από τον Παρνασσισμό στο Συμβολισμό ακολουθεί και ο ποιητής Ιωάννης Γρυπάρης, ο οποίος στη συλλογή του Σκαραβαίοι και Τερακότες ακολουθεί τις επιταγές του Παρνασσισμού, ενώ στις ποιητικές συλλογές Ιντερμέδια και Ελεγεία βρίσκεται εγγύτερα στο Συμβολισμό.

2 Νοεμβρίου 2008

Ο ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Ο Ερυθρός Σταυρός είναι μια παγκόσμια οργάνωση, που έχει σα σκοπό της να προσφέρει βοήθεια και περίθαλψη σε ανθρώπους που υποφέρουν. Έχει δικές του υπηρεσίες σε όλες σχεδόν τις χώρες της γης και διαθέτει πολλά μέσα, για να μπορεί να ανταποκρίνεται στο έργο του. Ιδρυτής του Ερυθρού Σταυρού ήταν ο Ερρίκος Ντυνάν, ένας άνθρωπος με όλη τη σημασία της λέξης, που είχε συνειδητοποιήσει πιο ήταν το καθήκον του απέναντι στο συνάνθρωπό του. Πρόσφερε τον εαυτό του και την περιουσία του και αγωνίστηκε πολύ για να πετύχει αυτό που ήθελε. Στον αγώνα του τον στήριξε η αγάπη και η πίστη του ότι οι άνθρωποι είναι αδερφοί μεταξύ τους και δεν πρέπει να προξενούν τόσο πόνο και δυστυχία ο ένας στον άλλο. Με διεθνείς συνθήκες ο Ερυθρός Σταυρός μπορεί να κινείται σε οποιοδήποτε μέρος της γης και να προσφέρει τη βοήθειά του. Όπου γίνονται πόλεμοι, έχει το δικαίωμα να βρίσκεται ακόμα και μέσα στη μάχη και να περιθάλπει τους τραυματίες. Αν σε κάποιο μέρος της γης γίνουν σεισμοί ή πλημμύρες ή πέσει κάποια επιδημία, ο Ερυθρός Σταυρός πρώτος θα συμπαρασταθεί και θα προσφέρει τη βοήθειά του στους ανθρώπους, που την έχουν ανάγκη. Ο ερυθροσταυρίτης θα απλώσει το χέρι του στον συνάνθρωπό του, στον αδερφό του και θα τον συνδράμει. Θα βρεθεί κοντά του τη δύσκολη ώρα και θα προσπαθήσει να απαλύνει τον πόνο του. Οι ερυθροσταυρίτες έχουν βαθιά συναίσθηση των καθηκόντων τους και έχουν απόλυτα συνειδητοποιήσει τον προορισμό τους. Αξίζει να τους θαυμάζουμε για την πολύτιμη προσφορά τους στον κόσμο μας. Ο Ερυθρός Σταυρός έχει δικά του νοσοκομεία και Σταθμούς Πρώτων Βοηθειών, καθώς και κέντρα αιμοδοσίας, στα οποία μπορεί οποιοσδήποτε πολίτης να προσφέρει λίγο αίμα και να σώσει ένα συνάνθρωπό του, που η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο. Κάθε χρόνο επίσης γίνεται έρανος για την οικονομική ενίσχυση του και έχουμε όλοι μας καθήκον να προσφέρουμε ότι μπορούμε. Η ανθρωπότητα χρωστάει μεγάλη ευγνωμοσύνη στον Ερρίκο Ντυνάν και σε όλους τους ερυθροσταυρίτες που με κίνδυνο της ζωής τους, πολλές φορές, βρέθηκαν μέσα στη φωτιά της μάχης, μέσα στα ερείπια και την καταστροφή, για να κάνουν το ιερό τους χρέος. Αν υπήρχαν πολλοί άνθρωποι σαν κι αυτούς, ασφαλώς η ζωή μας θα ήταν καλύτερη. Αν μπορούσαμε να απλώνουμε με στοργή το χέρι μας στον συνάνθρωπό μας, που υποφέρει, αν καταλαβαίναμε πόση αξία έχει μια ανθρώπινη ζωή, αν αποφασίζαμε να θυσιάζουμε κάτι δικό μας και να το προσφέρουμε στον άλλο, οπωσδήποτε θα καταξιωνόμαστε σαν άνθρωποι.

22 Οκτωβρίου 2008


Η ΔΙΩΡΥΓΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑΜΑ

Ένα απο τα μεγαλύτερα σύγχρονα επιτεύγματα του ανθρώπου και της Μηχανικής είναι η Διώρυγα του Παναμα... Ένα έργο που για να ολοκληρωθεί έκανε 12 χρόνια και ενώνει τους 2 ωκεανούς Ατλαντικό και Ειρηνικό μεσω μιας τεχνητής διώρυγας μήκους 92χλμ διαμέσου ενος ορεινού όγκου της Κεντρικής Αμερικής... Αυτό ήταν και το κυριότερο πρόβλημα , διότι η λίμνη που υπάρχει μεσα στον ορεινό αυτό όγκο είναι περίπου 100 μέτρα πιό ψηλά απο την στάθμη των ωκεανών. . . Έτσι έπρεπε να βρεθεί ενας τόπος να ανυψώνονται τα πλοία μέχρι αυτό το ύψος. Δημιουργήθηκε κατ αρχάς λοιπόν μία τεράστια τεχνητή λίμνη και 3 ενότητες που έχουν 3 δεξαμενές η καθεμιά (κατι σαν μπανίερες) . Σκοπός αυτων των δεξαμενών, βασισμένων στην αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων, είναι να ανυψώνουν ή να κετεβάζουν τα πλοία διαδοχικά επίπεδα. Κάθε δεξαμενή έχει μήκος 305 μ , πλάτος 33.5μ και βάθος 25.3μ. Έτσι το μέγιστο μέγεθος ενος πλοίου για να μπορέσει να περάσει ειναι Μηκος=295μ Πλατος= 32μ Βύθισμα= 12μ Στις πρώτες δεξαμενές Gatun το πλοίο που κατευθύνεται απο τον Ατλαντικό προς το Ειρηνικό ανυψώνεται διαδοχικά 25μ για να μπορέσει να φτάσει στο ύψος της τεχνητής λίμνης. Αφού διασχίσει περίπου 33 μιλια φτάνει στην δεύτερη συστοιχία δεξαμενών P.Miguel όπου κατεβαίνει 9μ για να μπει στην λίμνη Μιραφλόρες. Και τέλος φτάνει στις τελευταίες δεξαμενές Miraflores όπου κατεβαίνει πάλι διαδοχικά αλλα 20μ για να έρθει στο ύψος των υδάτων του Ειρηνικού ωκεανού.

για να δείτε ένα βίντεο για το τρόπο λειτουργίας κάντε κλικ εδώ:http://www.youtube.com/watch?v=-vi19z4LEi0
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ
Το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1911 από γονείς που κατάγονταν από τη Λέσβο. Με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στην Αθήνα, όπου σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το 1924 κάνει την εμφάνισή του στη Γαλλία το κίνημα του υπερρεαλισμού και με ηγέτη τον Αντρέ Μπρετόν. Το κίνημα αυτό ταίριαζε στην ιδιοσυγκρασία του Ελύτη. Το δέχτηκε και το υπηρέτησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ομως ο Ελύτης δεν υπήρξε ποτέ ένας καθεαυτό υπερρεαλιστής. Ο ίδιος πίστευε ότι χρειαζόταν μια βουλητική παρέμβαση στον αυτοματισμό που θα τον οργάνωνε και θα τον κατεύθυνε από το ένα σημείο στο άλλο.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 ο Ελύτης επιστρατεύτηκε και πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός. Οι εμπειρίες από αυτόν τον πόλεμο σημάδευσαν για πάντα τη ζωή του.
Το 1979 ο Οδυσσέας Ελύτης, αυτός ο πνευματικός άνθρωπος που ήταν αφοσιωμένος αποκλειστικά στην ποίηση, τιμήθηκε με την ανώτερη τιμητική διάκριση στο χώρο της λογοτεχνίας, το βραβείο Νόμπελ, για το ποιητικό του έργο "Αξιον Εστί".
Στα ελληνικά γράμματα εμφανίστηκε το 1935 με ποιήματα που δημοσίευσε στο λογοτεχνικό περιοδικό "Τα Νέα Γράμματα". Από τότε θα συνεχίσει να γράφει ποιήματα και δοκίμια και να μεταφράζει τα καλύτερα έργα της ξένης λογοτεχνίας.
Στα ποιήματά του διακρίνει κανείς μια βαθιά αίσθηση της ζωής, υγεία και σφρίγος που εξωτερικεύονται με την παράθεση συνεχών απροσδιόριστων εικόνων, συνειρμικά δεμένες μεταξύ τους. Ο λόγος είναι συναισθηματικά φορτισμένος.
Φυλλομετρώντας τη μεγάλη λογοτεχνική παραγωγή του θα πρέπει να σταθεί κανείς στις ποιητικές συλλογές "Προσανατολισμοί" (1940), "Ηλιος ο πρώτος" (1943), "Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας" (1945), "Αξιον Εστί" (1959), "Εξι και μία τύψεις για τον ουρανό" (1960), "Το φωτόδενδρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά" (1971), "Ο ήλιος, ο ηλιάτορας" (1971), "Θάνατος και ανάσταση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου" (1971), "Το μονόγραμμα" (1972), "Τα ρώ του έρωτα" (1972), "Τα ετεροθαλή" (1974), "Μαρία Νεφέλη" (1978),στα δοκίμια "Ο ζωγράφος Θεόφιλος" (1973), "Ανοιχτά χαρτιά" (1974), "Η μαγεία του Παπαδιαμάντη" (1976),και στις μεταφράσεις. Το σημαντικότερο έργο του είναι η "Δεύτερη γραφή" (1976), στο οποίο περιέχονται έργα των Ρεμπώ, Ελιάρ, Ζουβ, Μαγιακόφσκι, κ.α. Μετέφρασε επίσης τον "Κύκλο με την κιμωλία" του Μπερτολντ Μπρέχτ, τη "Νεράιδα" του Ζιροντού και τις "Δούλες" του Ζαν Ζεναί.
Το Αξιον Εστί
Αποτελεί την πιο σημαντική ποιητική σύνθεση του Ελύτη. Κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1959. Στο έργο αυτό, ο ποιητής εκφράζει την αγωνία του τόπου στις σύγχρονες κρίσιμες στιγμές.
Το έργο είναι μια σύνθεση που αποτελείται από τρία μέρη: Η Γένεσις, Τα Πάθη, Το Δοξαστικόν. Η Γένεση είναι μια εισαγωγή όπου ο ποιητής ταυτίζει τη μοίρα του με εκείνη του υπόλοιπου Γένους. Τα Πάθη, που αποτελούνται από αναγνώσματα σε πεζό λόγο, ψαλμούς και άσματα, εκφράζουν τα πάθη του ελληνικού λαού μέχρι το τέλος της Κατοχής. Το Δοξαστικό είναι ένα όραμα γεμάτο αισιοδοξία για μια καλύτερη ζωή για την Ελλάδα και για όλη την ανθρωπότητα.
Το Αξιον Εστί είναι ένα έπος, δοσμένο όμως με τρόπο καθαρά λυρικό. Υμνεί, όπως και η Ακολουθία του Ακάθιστου Υμνου, τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο. Με το έργο του αυτό, ο Ελύτης αξιοποίησε όλη την παράδοση της ελληνικής γλώσσας, της λαικής, της λόγιας, αλλά και εκείνη της εκκλησιαστικής υμνογραφίας.
Το έργο μελοποιήθηκε υποδειγματικά από τον Μίκη Θεοδωράκη, που έφερε το δύσκολο ποίημα του Ελύτη πιο κοντά στον ελληνικό λαό κάνοντας πιο προσιτά κάποια από τα μηνύματα αυτού του τόσο σημαντικού έργου.
Την ίδια ονειρική μαγεία το ίδιο «εν εγρηγόρσει όνειρο» ζει και ξετυλίγει και στις νεώτερες ποιητικές συλλογές του : «Ηλιος ο ηλιάτορας», «Τα ρω του έρωτα» κτλ. « Μια θέληση ζωής - γράφει ο Ανδρέας Καραντώνης - μια αβράδιαστη χαρά ηρεμίας και νιότης αναπηδά κάθε στιγμή απο τους στίχους του Ελύτη, ντυμένη εικόνες που έχουν την έκφραση και την ποιότητα του χορταριού, της θάλασσας, του βότσαλου, του μοναχικού δέντρου, της ηλιαχτίδας, κοντολογής την ποιότητα των στοιχείων απο τα οποία είναι πλασμένη η φυσική πραγματικότητα της χώρας μας».Eκτος από την ποίηση ό Ελύτης έγραψε αξιόλογες κριτικές σελίδες καί μετάφρασε με επιτυχία ξένα ποιήματα καί θεατρικά έργα. Πολλές ποιητικές συλλογές του επανεκδόθηκαν επανειλημμένα, καί πολλά ποιήματα του μελοποιήθηκαν καί είναι από τα αγαπημένα τραγούδια της νεολαίας. Πολλά ποιήματα του επίσης έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες.To 1979 παίρνει το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, μια δίκαιη τιμή και διεθνή αναγνώριση για τον ποιητή. Το 1987 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Ρώμης και του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Ενώ το 1989 τιμήθηκε με το γαλλικό παράσημο του Ανώτατου Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής.
"Τι γύρευες στ' αλβανικό βουνό / μονάκριβε νησιώτη / Και λαβωμένο κλαίει το δειλινό την ακριβή σου νιότη / Πάει ο ήλιος, πάει κι η Αμοργός / στα μάτια του νυχτώνει Κι ο έφεδρος ανθυπολοχαγός / κοιμάται μες στο χιόνι / Τα χρόνια σου καπνός τα παιδικά / ανάσα η εφηβεία / Στον τοίχο ματωμένα ιδανικά / μετάλλια και βραβεία Πάει ο ήλιος, πάει κι η Αμοργός / στα μάτια του νυχτώνει / Κι ο έφεδρος ανθυπολοχαγός / κοιμάται μες στο χιόνι..."

19 Οκτωβρίου 2008

ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Οι " αποθήκες " ενέργειας ονομάζονται "Πηγές Ενέργειας" και διακρίνονται σε αυτογενείς (πυρήνες ατόμων, ήλιος, γαιάνθρακες ή πετρέλαιο) και τεχνητές (ταμιευτήρες, ηλεκτρικοί συσσωρευτές). Επίσης διακρίνονται σε πρωτογενείς πηγές που περιλαμβάνουν τη δυναμική ενέργεια των πυρήνων και δευτερογενείς που είναι όλες οι άλλες μορφές / πηγές ενέργειας. Όσον αφορά όμως τα αποθέματα ενέργειας (ενεργειακό δυναμικό), οι πηγές ενέργειας διακρίνονται σε συμβατικές ή μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι αυτογενείς ή πρωταρχικές πηγές ενέργειας
Είναι αποθηκευμένες ή υπάρχουν στη φύση. Ο ήλιος είναι η πρωταρχική και η βασική πηγή ενέργειας της γης. Η ενέργειά του είναι αποθηκευμένη και σε άλλες πρωταρχικές πηγές, όπως στο κάρβουνο, στο πετρέλαιο, στο φυσικό αέριο στη βιομάζα και προκαλεί τον υδρολογικό κύκλο και την ενέργεια του ανέμου. Άλλες πρωταρχικές πηγές ενέργειας που υπάρχουν στη γη είναι η πυρηνική ενέργεια των ραδιενεργών στοιχείων, η θερμική ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο εσωτερικό της γης και βέβαια η δυναμική ενέργεια.Για να είναι χρήσιμη μια πηγή ενέργειας είναι αναγκαίες ορισμένες προϋποθέσεις:
Η ενέργεια αυτή να είναι άφθονη και η πρόσβαση στην ενεργειακή πηγή εύκολη·
Να μετατρέπεται χωρίς δυσκολία σε μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα σύγχρονα μηχανήματα·
Να μεταφέρεται εύκολα·
Να αποθηκεύεται εύκολα
Μη ανανεώσιμες πηγές
Αποκαλούνται έτσι γιατί δεν είναι δυνατό να ανανεώσουν σε εύλογο, για τον άνθρωπο, χρονικό διάστημα την αποθηκευμένη τους ενέργεια. Η διαδικασία σχηματισμού τους διήρκεσε εκατομμύρια χρόνια. Οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας περιλαμβάνουν :
Τα στερεά καύσιμα των γαιανθράκων, όπως λιγνίτη, ανθρακίτη, τύρφη,
Τα υγρά καύσιμα που παίρνουμε με κατεργασία, όπως μαζούτ, πετρέλαιο, βενζίνη, κηροζίνη κλπ.,
Τα αέρια καύσιμα όπως το φυσικό αέριο, υγραέριο κλπ. και
Την πυρηνική ενέργεια που παίρνουμε από τη σχάση ραδιενεργών υλικών.

11 Οκτωβρίου 2008

ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ
Ατομικός Πυρήνας
Είναι το κεντρικό τμήμα του ατόμου, που έγινε δυνατό να εξεταστεί μετά τη διάσπασή του στα τέλη του 19ου αιώνα. Ονομάστηκε έτσι από το Ράδερφορντ, που πέτυχε και την ατομική διάσπαση.
Ο πυρήνας είναι, συγκριτικά με το μέγεθος όλου του ατόμου, μικρός. Έχει γύρω του το θετικό φορτίο
του ηλεκτρισμού, που περιέχει κάθε άτομο.
Βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του ατόμου και περιβάλλεται από ηλεκτρισμένο πεδίο, που το προφυλάσσει από τις εξωτερικές επιδράσεις και τις χημικές αντιδράσεις. Έτσι, όλες οι ιδιότητες του πυρήνα μένουν αμετάβλητες. Οι έρευνες που έγιναν πάνω στη σύστασή του, έδειξαν ότι αυτός δεν είναι ομοιογενές σώμα, αλλά αποτελείται από πολλά διαφορετικά μεταξύ τους σώματα. Από αυτά, τα πιο θεμελιώδη είναι δύο: τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Μόνο ο πυρήνας του υδρογόνου αποτελείται μονάχα από ένα πρωτόνιο
. Τα πρωτόνια και τα ουδετερόνια είναι 1840 φορές βαρύτερα από τα ηλεκτρόνια. Τα νετρόνια λέγονται έτσι γιατί δεν περιέχουν ηλεκτρικό φορτίο.
Ο πυρήνας ενός ατόμου έχει τόσα πρωτόνια, όσα ηλεκτρόνια κινούνται γύρω του.
Ο όγκος του πυρήνα διαφέρει από άτομο σε άτομο, ανάλογα με το μαζικό αριθμό του, δηλ. την ποσότητα πρωτονίων και νετρονίων που περιέχει.
Αφού έγινε δυνατή η διάσπαση του ατόμου, που τοποθέτησε τη φυσική σε τελείως καινούριες βάσεις, άρχισαν οι προσπάθειες για τη διάσπαση του πυρήνα.
Η διάσπαση αυτή, αρχικά, μπορεί να γίνει αυτόματα σε μερικούς βαριούς πυρήνες. Τεχνική, μερική διάσπαση, πετυχαίνεται στον πυρήνα με το βομβαρδισμό του από μερικά σώματα-βλήματα. Με το βομβαρδισμό του πυρήνα, γίνεται μεταβολή του τελευταίου. Η μεταβολή αυτή ονομάζεται μεταστοιχείωση και η μεταστοιχείωση είναι η πυρηνική αντίδραση. Σαν βλήματα χρησιμοποιούνται τα σωμάτια α, τα πρωτόνια, τα ηλεκτρόνια, τα ουδετερόνια, και τα φωτόνια, που περιέχουν οι ακτίνες γ.
Και τις πρώτες πυρηνικές διασπάσεις, όπως και τις ατομικές, τις έκανε ο Ράδερφορντ το 1919, που βομβάρδισε με σωμάτια α πυρήνες αζώτου.
Όλες οι πυρηνικές αντιδράσεις που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα είναι συνολικά 600.
Η επιστήμη που ασχολείται με τον πυρήνα του ατόμου και τη διάσπασή του, λέγεται Πυρηνική Φυσική
.

9 Οκτωβρίου 2008

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Βασικό χαρακτηριστικό της ενέργειας είναι ότι μετατρέπεται εύκολα από τη μια μορφή στην άλλη, σε βαθμό που να μη γίνεται αντιληπτό στη φύση. Οι μετατροπές όμως αυτές ακολουθούν ορισμένους βασικούς κανόνες που είναι γνωστοί ως Νόμοι της Θερμοδυναμικής :
1ος Νόμος Θερμοδυναμικής : Η ενέργεια δεν μπορεί να δημιουργηθεί από το μηδέν και δεν μπορεί να καταστραφεί, δεν χάνεται. Μπορεί να αλλάζει μόνο μορφή και τόπο, αλλά το σύνολο της ενέργειας στο Σύμπαν είναι σταθερό.
Ο 1ος νόμος αναφέρεται στην ποσότητα της ενέργειας, μας δίνει τη δυνατότητα να βρούμε σχέσεις και να κάνουμε υπολογισμούς, να βρούμε τελικά πόση ενέργεια είναι διαθέσιμη υπό τη μορφή άνθρακα, ηλεκτρισμού και ηλιακής ενέργειας κ.λπ. και πόση χάθηκε με τη μορφή θερμότητας στο περιβάλλον. Αναφέρεται συχνά και ως Νόμος Διατήρησης της Ενέργειας ή νόμος της Ποσότητας.
2ος Νόμος Θερμοδυναμικής: Κάθε φορά που η ενέργεια μετατρέπεται από τη μια μορφή στην άλλη, ένα ποσό της αποδίδεται, χάνεται στο περιβάλλον με τη μορφή υποβαθμισμένης (εξασθενημένης) θερμικής ενέργειας.Δηλαδή ένα χαρακτηριστικό της ενέργειας είναι ότι κάθε φορά που περνά από τη μία μορφή στην άλλη, μόνο ένα ορισμένο ποσοστό της ενέργειας μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Το πηλίκο της ποσότητας του έργου που παράγει ένα σύστημα προς την εισερχόμενη ενέργεια, ονομάζεται απόδοση και εκφράζεται συνήθως σε ποσοστό επί τοις εκατό. Π.χ. η απόδοση των φωτοβολταϊκών στοιχείων κυμαίνεται ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους από 7 έως 15%, ενώ η απόδοση ενός συμβατικού θερμοηλεκτρικού σταθμού της ΔΕΗ είναι 30% περίπου. Η υπόλοιπη ενέργεια, μεταφέρεται τελικά στο περιβάλλον με τη μορφή θερμότητας, η οποία είναι μη αξιοποιήσιμη μορφή ενέργειας. Προκύπτει λοιπόν ότι δεν μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια ανακυκλώνοντας την ίδια την ενέργεια (όπως κάνουμε με την ύλη). Αυτό επιβάλει ο 2ος Νόμος της Θερμοδυναμικής που ονομάζεται και νόμος της Εντροπίας ή νόμος της Ποιότητας.

6 Οκτωβρίου 2008


Ρωμαϊκή εποχή

Η ρωμαϊκή κοινωνία είχε χαρακτήρα στρατιωτικό και επεκτατικό. Η οικονομία δεν ήταν προσανατολισμένη στην παραγωγή αλλά στην κατανάλωση. Για την προμήθεια κάθε είδους προϊόντων κι επειδή αυτά δεν ήταν δυνατόν να παραχθούν στη χώρα, αξιοποιήθηκαν άλλες δυνατότητες, κυριότερες από τις οποίες ήταν η κατάκτηση εδαφών, η καταλήστευση του πλούτου και η φορολόγηση των υπόδουλων λαών! Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι χρειάζονταν ένας ισχυρός στρατός και μια καλά οργανωμένη κεντρική εξουσία. Για την οργάνωση της κεντρικής εξουσίας απαιτήθηκε εκτεταμένο νομοθετικό έργο, το οποίο πραγματοποιήθηκε και επηρεάζει μέχρι σήμερα τα νομικά συστήματα όλων των χωρών. για την υποβοήθηση του στρατού υλοποιήθηκαν έργα υποδομής.
Η Ρώμη ξεκίνησε την ιστορία της ως βασίλειο και, μετά την εκδίωξη του βασιλιά, συνέχισε ως δημοκρατικό κράτος (πόλη). Στην πορεία των αιώνων εξελίχθηκε αυτή η δημοκρατία σε μια εκτεταμένη στρατιωτική δικτατορική αυτοκρατορία, της οποίας τα εδάφη έφταναν, από τα σύνορα της Περσίας μέχρι τη Βρετανία και από την κεντρική Γερμανία μέχρι τη βόρεια Αφρική. Αρχικά κατακτήθηκε, μεταξύ 380 και 200 π.Χ. η ιταλική χερσόνησος, μαζί της και οι πόλεις της «Μεγάλης Ελλάδας» στη νότια Ιταλία. Μεταξύ 200 και 44 π.Χ. ακολούθησαν η ίδια η Ελλάδα, οι ακτές της Αδριατικής (σημερινή Αλβανία μέχρι την Κροατία), η Μικρά Ασία, ένα μεγάλο μέρος της βορειοαφρικανικής ακτής, καθώς επίσης οι περιοχές που βρίσκονται σήμερα η Ισπανία, η Ολλανδία και η Γαλλία, μέχρι τον ποταμό Ρήνο. Αργότερα προστέθηκαν σ' αυτές τις κατακτήσεις ένα μέρος της κεντρικής Ευρώπης (σημερινή Γερμανία), η Βρετανία και η ανατολική ακτή της Ιρλανδίας.

Η Via Egnatia στην περιοχή των Φιλίππων, βόρεια της Καβάλας
Τις καλές τέχνες υιοθέτησαν οι Ρωμαίοι από τους Έλληνες και έκαναν τις απαραίτητες προσαρμογές. Επίσης υιοθέτησαν το Δωδεκάθεο των Ελλήνων, με εκλατινισμό των ονομάτων των θεών. Για να γίνει αντιληπτό το ενδιαφέρον των Ρωμαίων της αυτοκρατορίας για την Επιστήμη, σημειώνουμε ότι ο φιλόσοφος Σενέκας (Lucius Annaeus Seneca, ~4-65 μ.Χ.) επανέρχεται στον Αριστοτέλη, παραβλέποντας όλες τις επιστημονικές και τεχνολογικές επιτυχίες της ελληνιστικής εποχής, και διαπιστώνει: «Το σφυρί, η τανάλια, οι υαλοπίνακες, οι εντοιχισμένοι σωλήνες των λουτρών ... είναι επινοήσεις σκλάβων. Η σοφία είναι εγκαταστημένη σε ένα υψηλό θρόνο και όχι στα χέρια, αλλά στα πνεύματα». Εξ άλλου, η πρώτη μετάφραση της Ευκλείδειας Γεωμετρίας στα λατινικά έγινε το 13ο αιώνα μ.Χ. από τον 'Αγγλο Αδελάρδο (Adelard of Bath, ~1080- ~1160), ο οποίος μετέφραζε από τα αραβικά (L. Russo, βλέπε
βιβλιογραφία)!
Δικαίωμα ψήφου στην αυτοκρατορία είχαν μόνο Ρωμαίοι πολίτες και όχι οι κατακτημένοι λαοί και φυσικά, πολύ λιγότερο, οι
δούλοι. Η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της αυτοκρατορίας δεν είχε λοιπόν πολιτικά δικαιώματα. Σε αντίθεση όμως με τις ελληνικές πρακτικές, οι Ρωμαίοι έδιναν δικαίωμα πολίτη σε ανθρώπους που είχαν υπηρετήσει για αρκετό χρόνο στο στράτευμα. Επίσης, όταν τα ταμεία του κράτους ήταν άδεια, γινόταν κατά καιρούς πολιτογράφηση υπόδουλων, για να εισπραχθούν φόροι κληρονομιάς κ.ά.
Ο φτωχός Ρωμαίος πολίτης είχε την ψήφο του, όσο λειτουργούσε η δημοκρατία, έστω και τυπικά, ως μοναδικό όπλο στον αγώνα επιβίωσης. τη διέθετε εκεί που προσφέρονταν «άρτος και θεάματα». Έτσι δεν χρειαζόταν ποτέ να εργαστεί, αφού η εξουσία μοίραζε δωρεάν τρόφιμα και προσέφερε στους ιπποδρόμους, επίσης δωρεάν, ενδιαφέροντα θεάματα ... Επειδή η ρωμαϊκή κοινωνία στηριζόταν στο στρατό, οι ανώτεροι στρατιωτικοί είχαν σημαντική θέση, όπως επίσης οι γεωργοί που προμήθευαν τα τρόφιμα. Οι τεχνίτες δεν είχαν καμιά κοινωνική αναγνώριση! Οι δούλοι δεν θεωρούνταν καν άνθρωποι και ανήκαν πάντα στην ιδιοκτησία ενός πολίτη.

4 Οκτωβρίου 2008


Η ΠΡΩΤΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΒΟΜΒΑ

6 και 9 Αυγούστου του 1945 ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Χάρι Τρούμαν αποφασίζει τη στρατιωτική χρήση της πυρηνικής βόμβας για πρώτη φορά στον κόσμο, για δύο λόγους:
ως πείραμα, για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα του νέου όπλου - (μεγάλο μερίδιο ευθύνης ανήκει στους πυρηνικούς επιστήμονες που τότε συνηγόρησαν υπέρ της χρήσης της)
για να αναγκαστεί ο τότε Ιάπωνας αυτοκράτορας να παραδοθεί και να λήξει ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος.
Η διπλή χρήση της ατομικής βόμβας και η πυρηνική καταστροφή της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι διαψεύδουν τον Πρόεδρο, ότι ήθελε με τη στρατιωτική χρήση της πυρηνικής βόμβας να προλάβει να σώσει 500.000 αμερικανικές ζωές που θα έπεφταν στα πεδία των μαχών με τους Ιάπωνες, αν ο πόλεμος συνεχιζόταν. Μόνη η βόμβα στη Χιροσίμα (6 Αυγούστου 1945) ήταν αρκετή και για τους δύο στόχους. Η δεύτερη βόμβα στο Ναγκασάκι (9 Αυγούστου 1945) ήταν απλώς ένα δεύτερο πείραμα με διαφορετική βόμβα (πλουτωνίου-239).
Στους επιστήμονες, που είχαν αναλάβει την έρευνα και τη δοκιμή της πυρηνικής βόμβας, με πρώτο τον φυσικό Τζ. Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, καταλογίζεται αίσθημα μειωμένης ευθύνης απέναντι στην ανθρωπότητα.
Οι γνώμες των επιστημονικών συνεργατών μας για την αρχική χρήση των πυρηνικών όπλων δεν είναι ομόφωνες, γράφει ο Οπενχάιμερ στην άκρως απόρρητη έκθεση προτροπής για άμεση χρήση των πυρηνικών όπλων, 16 Ιουνίου 1945, για λογαριασμό του Επιστημονικού Συμβουλίου της Προσωρινής Επιτροπής της Πυρηνικής Ενέργειας, αλλά κυμαίνονται από μια καθαρά τεχνολογική επίδειξη ως μια καθαρά στρατιωτική χρήση που θα προκαλούσε την παράδοση του εχθρού... Φάνηκε να είμαστε, πιο κοντά στις τελευταίες αυτές απόψεις και δεν βλέπουμε μια τεχνολογική επίδειξη, απ' ό,τι μια επίσπευση του τέλους του πολέμου, δηλαδή δεν βλέπουμε άλλη εναλλακτική λύση από την άμεση στρατιωτική χρήση ...δεν έχουμε καμία απαίτηση ν' αναλάβουμε ειδικές αρμοδιότητες λύνοντας τα πολιτικά, κοινωνικά και στρατιωτικά προβλήματα που προκάλεσε η εμφάνιση της πυρηνικής ενέργειας.
Οι επιστήμονες αποποιούνται της ευθύνης προβάλλοντας το πρόσχημα ότι δεν είναι αρμόδιοι να καθορίσουν τα πολιτικά, κοινωνικά και στρατιωτικά προβλήματα, τα οποία απορρέουν από τη χρήση αυτή της επιστήμης τους, παρ' ότι η προηγούμενη απόφασή τους είναι καθαρά πολιτική και κοινωνική.
Χιροσίμα, η έκρηξη. Το βομβαρδιστικό Β-29, το Enola Gay - από το όνομα της μητέρας του κυβερνήτη του - στις 6 Αυγούστου 1945 στις οκτώ και δεκαπέντε το πρωί, ρίχνει την πρώτη ατομική βόμβα ουρανίου στη Χιροσίμα. «Little Boy», την είχαν βαφτίσει οι Αμερικανοί. Στις οκτώ και δέκα έξι λεπτά η Χιροσίμα έσβηνε από την επιφάνεια της γης.
ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΡΩΜΑΙΚΗ ΕΙΡΗΝΗ (pax romana)

Μία σημαντική και μακρά ιστορική περίοδος δεν έχει μόνον έναν ή δύο παράγοντες που παίζουν ρόλο για την σταθεροποίησή της. Η πορεία της ιστορίας εξαρτάται από κοινωνικούς, πολιτικούς, στρατιωτικούς και πολιτιστικούς λόγους και ταυτόχρονα σημαντικό ρόλο παίζει ο ανθρώπινος παράγοντας και αυτή η ίδια η σύμπτωση πολλών παραγόντων την ίδια χρονική περίοδο.
Η περίοδος της Pax Romana αρχίζει με την μετατροπή της Δημοκρατίας σε Αυτοκρατορία και την μεταφορά όλο και περισσοτέρων εξουσιών στον Αυτοκράτορα. Παρόλα τα μειονεκτήματα αυτού του πολιτεύματος η συγκέντρωση της εξουσίας το κατέστησε αποτελεσματικό και λειτουργικό .
Η κόπωση της Αυτοκρατορίας από τους πόλεμους αδυνάτησε την Δημοκρατία αλλά και την επιθετική ορμή της Ρώμης που είχε μέχρι την εποχή εκέινη.
Η εξωτερική πολιτική του Αυγούστου υπήρξε ειρηνική και διακοπτόταν μόνο από επιχειρήσεις για την ενίσχυση των συνόρων. Οι διάδοχοι του Αυγούστου εξακολούθησαν το έργο του με σκοπό την διατήρηση της τάξης και την εμπέδωση της ειρήνης.
Ύστερα από τον θάνατο του Αυγούστου επικράτησε η άποψη του ότι το κράτος είχε κορεσθεί και έπρεπε να μείνει στα όρια που είχε φτάσει. Έτσι η ρωμαϊκή εξωτερική και στρατιωτική πολιτική πήρε ένα χαρακτήρα στασιμότητος αφού απέβλεπε στην διατήρηση της επικράτειας παρά στην επέκτασή της.
Γενικά, οι στρατιωτικές δυνάμεις στάθμευαν κοντά στα σύνορα ή και έξω από αυτά η εσωτερική χώρα έμενε σχεδόν αφρούρητη. Για τη φύλαξη των ανατολικών συνόρων ο Αύγουστος χρισημοποίησε μικρά ενδιάμεσα κράτη της Μικράς Ασίας υποστηρίζοντας τους βασιλιάδες τους. Η έλλειψη του στρατού επηρέασε την μορφή του πολιτισμού στρέφοντας τον σε μη πολεμικά πρότυπα..
Η βαθμιαία επέκταση της ρωμαϊκής νομοθεσίας μείωσε τις προστριβές από προσωπικούς ή φυλετικούς λόγους αμβλύνοντας τις διαφορές των τάξεων και των λαών. Η ενίσχυση των τεχνών και των γραμμάτων ομογενοποίησε τον λαό. Ο Ελληνικός πολιτισμός που θαύμαζαν οι Ρωμαίοι αποτέλεσε μια κοινή βάση για την ανάπτυξη του Ρωμαϊκού πολιτισμού.
Ο πληθυσμός της πόλεως της Ρώμης γινόταν σταδιακά διεθνής και αμβλύνονταν οι διαφορές μεταξύ των λαών που απάρτιζαν τη Ρωμαϊκη Αυτοκρατορία.

15 Σεπτεμβρίου 2008

Οι Πρώτες Ελληνικές Αποικίες
Η κάθοδος των Δωριέων ανάγκασε πολλούς παλιούς κατοίκους του ελλαδικού χώρου να μεταναστεύσουν σε αναζήτηση καλύτερης τύχης. Μετακινούνταν σε μεγάλες ομάδες, χωρίς να προετοιμαστούν και να οργανωθούν συστηματικά με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να μην γνωρίζουν που τελικά θα εγκατασταθούν. Φρόντιζαν όμως στις νέες τους εγκαταστάσεις να διατηρούν την ενότητά τους. Συγκεκριμένα:
Οι Αιολείς ξεκίνησαν από τη Βοιωτία και έφτασαν στη Λέσβο και την απέναντι παραλία της Μικράς Ασίας, η οποία ονομάστηκε Αιολίδα.
Οι Ίωνες ξεκίνησαν από τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο και πέρασαν στις Κυκλάδες, τη Χίο και τη Σάμο κι από κει έφτασαν στα μικρασιατικά παράλια, στην περιοχή που ονομάστηκε Ιωνία.
Οι Δωριείς μετανάστευσαν από την Πελοπόννησο κι εγκαταστάθηκαν σε μερικά νησιά των Κυκλάδων, στην Κρήτη, στη Ρόδο και στα νότια παράλια της Μ. Ασίας.
Οι μεταναστεύσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να ιδρυθούν πολλά μικρά ελληνικά κράτη στα νησιά του Αιγαίου. Μερικά από αυτά, όπως η Μίλητος και η Σμύρνη, αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα κι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις του ελληνισμού.
Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΔΩΡΙΕΩΝ
Μετά την παρακμή των μυκηναϊκών κρατών, πολλά ελληνικά φύλα, αναζητώντας ένα καλύτερο τόπο για να ζήσουν, μετακινήθηκαν και κατέλαβαν διάφορες περιοχές. Η πιο ονομαστή μετακίνηση εκείνης της εποχής είναι η γνωστή "Κάθοδος των Δωριέων".
Οι Δωριείς ξεκίνησαν από την Πίνδο και έφτασαν στην περιοχή της Δωρίδας. Εκεί έμειναν για κάποοιο χρονικό διάστημα και μετά κατευθύνθηκαν πρός την Πελοπόννησο καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερός της μέρος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αναστάτωση της ζωής των κατοίκων. Πολλοί από αυτούς έχασαν την ελευθερία τους ενώ άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους μην μπορώντας να υποφέρουν άλλο αυτή την κατάσταση.
Ως συνέπεις της καθόδου ήταν να σταματήσει το εμπόριο, μιας και δεν υπήρχε ειρήνη και ασφάλεια. Επίσης η γραμμική γραφή, με την οποία έγραφαν τα μυκηναϊκά χρόνια, σιγά σιγα ξεχάστηκε. Μετά όμως από κάποιο καιρό τα πράγματα ησύχασαν. Παλιοί και νέοι κάτοικοι άρχισαν να αποκτούν τις ίδιες συνείθειες και να λατρεύουν τους ίδιους θεούς. Το αποτέλεσμα όμως ήταν να δημιουργηθούν πολλά κράτη που έρχονταν συχνά σε σύγκρουση μεταξύ τους.
Η μετακίνηση των Δωριέων στην Πελοπόννησο είχε τον χαρακτήρα στρατιωτικής επιχείρησης, όπως αναφέρει η Άννα Ραμού- Χαψιάδη. Από τον Ηρόδοτο(στίχο. 26 2- 5) αντλούμε μια ερμηνευτική εκδοχή για την κάθοδο των δωρικών πληθυσμών. Σύμφωνα με αυτή, οι Δωριείς ,που το όνομα τους είναι εθνικό και δηλώνει τους κατοίκους της Δωρίδας , σχηματίστηκαν λίγο πριν το τέλος της Μυκηναϊκή ς εποχής από μια φυλετική ομάδα, που κατοικούσε στην Μακεδονία και είχε επικεφαλής το γένος των Ηρακλειδών . Συγκεκριμένα, ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι μετά τη δολοφονία του Ύλλου, που επεχείρησε να ανακτήσει την πατρική βασιλεία, οι αδελφοί του κατέφυγαν στους Δωριείς με την υποχρέωση να μην επιστρέψουν αν δεν παρέλθουν 100 χρόνια. Όταν πέρασε αυτό το διάστημα οι Ηρακλειδές Τήμενος, Κρεσφόντης και Αριστόδημος και οι δύο γιοι του Αιγιμιού, Πάμφυλος και Δύμας συγκέντρωσαν στράτευμα και με τη βοήθεια του Όξυλου από την Αιτωλία, ξεκίνησαν το κατακτητικό τους έργο. Από το Ρίο πέρασαν στην Πελοπόννησο , την οποία κατέλαβαν κατά το μεγαλύτερο μέρος της . Στόχος βασικός των Δωριέων ήταν η κατάληψη των μυκηναϊκών κέντρων, των οποίων η αίγλη και η ισχύς είχαν πια οριστικά παρέλθει. Τα έργο της κατάκτησης ήταν σχετικά εύκολο για τους Δωριείς καθώς η αριθμητική τους υπεροχή και η επιθετική τους ορμή δεν μπορούσε να αναχαιτιστεί από τον αμυνόμενο, παρηκμασμένο πια Μυκηναϊκό πληθυσμό. Ως αποτέλεσμα οι Δωριείς κατέλαβαν την Τίρυνθα, το 'Αργος, την κοιλάδα του Ευρώτα, την πεδιάδα του Παμίσου , την Κορινθία και το επίκεντρο του Μυκηναϊκού πολιτισμού, τις Μυκήνες.Από την πορεία που ακολούθησαν οι Δωριείς και από τον τρόπο κατάληψης των περιοχών αυτών αντιλαμβανόμαστε ότι έδρασαν διασπασμένοι σε ομάδες.
Γεωμετρικά Χρόνια 1100 - 800 π.Χ.
Αρχαϊκά Χρόνια 800 - 500 π.Χ.
Κλασικά Χρόνια 500 - 323 π.Χ.
Ελληνιστικά Χρόνια 323 - 146 π.Χ

9 Σεπτεμβρίου 2008

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ
Σημαντικότατο σταθμό στην Αρχαία Ελληνική και Παγκόσμια Ιστορία αποτελούν οι αγώνες των Ελλήνων εναντίον των Περσών για την προάσπιση της ελευθερίας τους. Οι λαμπρές νίκες κατά των εκάστοτε εισβολέων επέτρεψαν στο Ελληνικό έθνος να περάσει από την εφηβική ηλικία στην ωριμότητα, ν' αποκτήσει συνείδηση της δύναμής του και να δημιουργήσει τον κλασικό πολιτισμό του οποίου οι αρχές και τα ιδεώδη αποτέλεσαν τα θεμέλια του σημερινού ευρωπαϊκού πολιτισμού, επειδή ακριβώς οι αρχαίοι έλληνες έζησαν και δημιούργησαν σε μια ελεύθερη κοινωνία.
Οι μεγάλοι αυτοί εθνικοί πόλεμοι καθαρά αμυντικοί, τους προκάλεσαν οι Πέρσες στην προσπάθειά τους να υποτάξουν τη ΝΑ Ευρώπη. Από την πλευρά της Ελληνικής ιστορίας τα Μηδικά, όπως καθιερώθηκε να ονομάζονται αυτές οι συγκρούσεις, είναι κυρίως οι τρείς περσικές εκστρατείες:Α) του Μαρδόνιου στη Θράκη και τη Μακεδονία (492π.Χ.)Β) του Δάτη και του Αρταφέρνη στο Αιγαίο και την Αττική (490π.Χ.) καιΓ) του Ξέρξη στην Κεντρική Ελλάδα (480 - 479π.Χ.).Οι σημαντικότεροι σταθμοί της τρίτης αυτής εκστρατείας εναντίον της Ελλάδας ήταν η μάχη των Θερμοπυλών, η ναυμαχία του Αρτεμισίου, η ναυμαχία της Σαλαμίνας και η μάχη των Πλαταιών.Πριν τη Ναυμαχία της ΣαλαμίναςΜετά την κατάληψη του στενού των Θερμοπυλών απ' τους Πέρσες και την λήξη της Ναυμαχίας του Αρτεμισίου χωρίς αποφασιστικό αποτέλεσμα, ο Ελληνικός στόλος εγκατέλειψε την θαλάσσια περιοχή στα Βόρεια της Εύβοιας κατευθυνόμενος προς τις ακτές της Αττικής και έτσι άνοιξε ο δρόμος για την κατάκτηση ολόκληρης της Κεντρικής Ελλάδας από τον στρατό του Ξέρξη. Σ' αυτή την περίσταση ο ρόλος του Θεμιστοκλή υπήρξε οπωσδήποτε αποφασιστικός, κατόρθωσε να πείσει τους Αθηναίους να εκκενώσουν την Αττική με την προστασία του Ελληνικού στόλου ο οποίος αγκυροβόλησε στη Σαλαμίνα για να προστατεύσει αυτήν την επιχείρηση.
Ελληνο-Περσικοί Πόλεμοι
Από την Live-Pedia.gr
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Από τους μεγαλύτερους πολέμους της αρχαιότητας. Έγιναν απ' το 520 μέχρι το 449 π.Χ. ανάμεσα στους Πέρσες και τους Έλληνες. Λέγονται ακόμη και Μηδικοί (Μήδοι = Πέρσες).
Άρχισαν την εποχή που η μεγάλη Περσική αυτοκρατορία βρισκόταν στην ακμή της. Είχε καταλάβει όλη την Ασία κι οι άρχοντές της θεώρησαν καλό να κατακτήσουν και την Ελλάδα και ίσως αργότερα και την υπόλοιπη την Ευρώπη. Βρήκαν λοιπόν την αφορμή, όταν το 500 π.χ. οι Ίωνες της Μ. Ασίας επαναστάτησαν κατά της περσικής εξουσίας και σ' αυτή τους την ενέργεια ζήτησαν βοήθεια απ' τους Έλληνες. Βοήθεια τους έστειλαν η Αθήνα κι η Ερέτρια. Η επανάσταση απέτυχε κι ο Δαρείος, ο βασιλιάς των Περσών, στρέφεται στην Ελλάδα. Έτσι αρχίζουν οι μεγάλες εκστρατείες των περσικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, που καμιά απ' αυτές δε στέφτηκε μ' επιτυχία.
Πρώτος Περσικός Πόλεμος (492 π.Χ)Πρώτος έφτασε στις ακτές της χώρας ο Μαρδόνιος, γαμπρός του Δαρείου, με μεγάλες ναυτικές δυνάμεις και πεζικό. Μα οι φοβερές τρικυμίες που τους βρήκαν στον Άθω ανάγκασαν το Μαρδόνιο να γυρίσει άπραγος στην Περσία.

Δεύτερος Περσικός Πόλεμος (490 π.Χ)
Στη δεύτερη εκστρατεία αρχηγοί ήταν ο Δάτης κι ο Αρταφέρνης. Είχαν μαζί τους και έναν Έλληνα προδότη, που τους έκανε τον οδηγό, τον Ιππία. Ο στρατός τους έφτανε τους 110.000 άντρες. Στη μεγάλη μάχη που έγινε στο Μαραθώνα οι Πέρσες νικήθηκαν απ' τους Έλληνες και απεχώρησαν.
Τρίτος Περσικός Πόλεμος (480 - 479)
Μετά το θάνατο του Δαρείου, βασιλιάς της Περσίας γίνεται ο γιος του Ξέρξης, που αποφασίζει να συνεχίσει το πολεμικό έργο του πατέρα του, παρά τις μέχρι τότε αποτυχίες. Αυτή τη φορά η προετοιμασία που γίνεται απ' τους Πέρσες ξεπερνά κάθε όριο κι εξαντλεί όλες τις δυνατότητες που διαθέτει η Περσική αυτοκρατορία. Τώρα όμως την ηγεσία του αγώνα αναλαμβάνει η ισχυρότερη πόλη της, η Σπάρτη. Οι Περσικές δυνάμεις ανέρχονταν σε 1.000.000 πεζικό, ιππικό και περισσότερα από 1.000 πλοία. Σ' αυτή την τρίτη εκστρατεία έγιναν οι σημαντικότερες συγκρούσεις κι οι πιο αποφασιστικές για την όλη έκβαση του πολέμου. Η μία ήταν στις Θερμοπύλες, όπου κρατήθηκε ο εχθρός για αρκετό διάστημα απ' τα 300 παλικάρια του Λεωνίδα και τελικά μόνο μετά από προδοσία του Εφιάλτη κατάφερε να καταχτήσει το πέρασμα προς την Αθήνα, που, έρημη πια από κόσμο (σύμφωνα με σχέδιο του Θεμιστοκλή, η πόλη είχε εκκενωθεί), καταστράφηκε απ' τον εξοργισμένο Ξέρξη.
Μα η απάντηση γι' αυτή την καταστροφή του έρχεται στη Σαλαμίνα, όπου ο ελληνικός στόλος έδωσε γερό μάθημα στους Πέρσες, που το 480 π.Χ. φεύγουν απ' την Ελλάδα.
Το 479 π.Χ., στη μάχη των Πλαταιών, νικήθηκαν και τα υπολλείμματα του περσικού στρατού μ' επικεφαλής το Μαρδόνιο, που σκοτώθηκε σ' αυτήν τη μάχη. Μετά ήρθε η νίκη στον κόλπο της Μυκάλης. Αποτέλεσμα ήταν να ελευθερωθούν οι περισσότερες ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας. Μετά, η Σπάρτη απεχώρησε από τον πόλεμο κατά των Περσών και έτσι τέλειωσαν ουσιαστικά οι πόλεμοι αυτοί.
Η Αθήνα όμως και οι σύμμαχοί της συνέχισαν τις εχρθροπραξίες που τερματίστηκαν με την Κιμώνεια ειρήνη (499 π.Χ.), που σήμανε και το τυπικό τέλος των Περσικών Πολέμων.

31 Αυγούστου 2008


Ο δίσκος της Φαιστού· το πρώτο έντυπο στην παγκόσμια ιστορία
Ο Δίσκος της Φαιστού (που βρέθηκε το 1908 από τον L. PERNIER στον Β.Α. τομέα του ανακτόρου της Φαιστού) με την αποτυπωμένη* γραφή του, μαζί με την επιγραφή σε χαλκό από το Ιδάλιον
της Κύπρου, αποτελούν σπουδαιότατα ευρήματα για την ανθρωπότητα και το ελληνικό έθνος. Αυτά σε συνδυασμό με την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β από τον "ερασιτέχνη" Μ. Βεντρίς (αρχιτέκτονας στο επάγγελμα) την 1/6/52 που έδωσε ένα ηχηρό ράπισμα σε όλους τους "επιστήμονες" που ήταν απόλυτα σίγουροι πως η Γραμμική Β δεν είναι ελληνική γλώσσα (αφού σύμφωνα με τη θεωρία περί ινδοευρωπαίων οι Ελληνες δεν υπήρχαν (!) τότε) απέδειξαν την αρχαιότητα της ελληνικής γλώσσας. Ο Δίσκος της Φαιστού που χρονολογείται στην αρχή των Νεοανακτορικών χρόνων (17ος π.Χ. αιώνας), φέρει σημεία της "ιερογλυφικής γραφής" και στις δύο όψεις, που αποτυπώθηκαν με σφραγίδες, όταν ο πηλός ήταν νωπός. Πρόκειται λοιπόν για την παλαιότατη ένδειξη τυπογραφίας στον κόσμο, αναπαραγωγής γραπτών κειμένων με καλούπια σημείων. Και οι δύο επιγραφές έχουν αποτυπωθεί σε σπειροειδή διάταξη, από την περιφέρεια προς το κέντρο. Συνολικά τα σημεία στις δυο όψεις του δίσκου είναι 242. Αυτά διαρρυθμίζονται σε 61 ομάδες (λέξεις), πού η κάθε μία χωρίζεται από την άλλη με κάθετες εγχάρακτες γραμμές. Ο αριθμός των σημείων σε κάθε λέξη ποικίλλει από δύο έως επτά. Οι λέξεις στην Α πλευρά του δίσκου είναι 30 ενώ στην Β πλευρά του είναι 31. Τα διαφορετικά σύμβολα είναι 45 (και σύμφωνα με τον συγγραφέα Α. Βασιλάκη δεν απεικονίζεται πάντα το ίδιο γράμμα τού συμβατικού ελληνικού κρητικού αλφάβητου, σε κάθε ένα από αυτά). Επίσης, να αναφέρουμε ότι υπάρχουν δεκαπέντε σύμβολα και στις δύο πλευρές του, πού έχουν μία υπογεγραμμένη, άλλοτε πλάγια και άλλοτε κάθετη προς το σύμβολο. Τα σύμβολα αυτά απαντούν μόνο στην αρχή λέξεων και η υπογεγραμμένη προστέθηκε με μία γραφίδα.* η γραφή -όπως προαναφέραμε- έχει αποτυπωθεί στον πηλό με κινητά στοιχεία (όπως στα σημερινά τυπογραφεία, γεγονός που δείχνει τυποποίηση και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρχουν και άλλα παρόμοια αντικείμενα). Ιδια γραφή έχει βρεθεί σε έναν πέλεκυ που βρέθηκε στο μινωικό ιερό σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου, καθώς και σε έναν πυραμοειδή λίθο που βρέθηκε στην περιοχή των Μαλίων.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ
Κάθε χρονική περίοδος, συνήθως σχολιάζουμε ανά αιώνες, έχει να επιδείξει και τα δικά της λογοτεχνικά ρεύματα, τις κατευθύνσεις αυτές δηλαδή που ορίζει η συγκεκριμένη εποχή και γίνονται «μόδα» στην πλειοψηφία των δημιουργών.Συνήθως όταν εμφανίζεται ένα νέο λογοτεχνικό ρεύμα ξεκινά σαν αντίδραση στα προηγούμενα, σαν μια μικρή επανάσταση μιας ομάδας δημιουργών όχι μόνο στην περιοχή της τέχνης αλλά και της κοσμοθεωρίας των προηγούμενων από αυτούς. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, όλα είναι αλληλένδετα, κοινωνία, ιστορία, πολιτική, τέχνη και έκφραση. Για να αναφερθεί ένα λογοτεχνικό ρεύμα στην ιστορία θα πρέπει να έχει πέρα από εκφραστές και αρκετούς υποστηρικτές.Ανάλογα με τον αριθμό και των δύο το λογοτεχνικό ρεύμα ή κίνημα θεωρείται μεγάλο ή μικρό, διαρκεί πολύ ή λίγο. Υπάρχουν λογοτεχνικά ρεύματα που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα και συνεχίζουν να έχουν εκφραστές ακόμα και σήμερα (πχ κλασσικισμός), ενώ άλλα άνθισαν για πολύ λίγο σε εποχές ανακατατάξεων, πολέμων, γενικής αναταραχής και αποτελούν πλέον αναφορά στα τότε δρώμενα (πχ Ντανταϊσμός). Τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά ρεύματα από την αρχαιότητα ως σήμερα είναι, με χρονολογική σειρά:
1. Κλασσικισμός 2.Ρομαντισμός 3.Συμβολισμός
4. Ρεαλισμός 5.Νατουραλισμός 6.Υπερρεαλισμός 7.Λογοτεχνία του παραλόγου 8.Νέα λογοτεχνία.
Πολλές φορές δεν είναι δυνατόν να κατατάξουμε έναν συγγραφέα ή ένα κείμενο σε μία μόνο κατηγορία γιατί μπορεί να υπάρχουν επιρροές από διάφορα είδη είτε στο έργο είτε στο στυλ γραφής του συγγραφέα. Η Θεωρία της Λογοτεχνίας ασχολείται με αυτόν τον τομέα και αναλύει τα κείμενα ώστε να ανιχνεύσει διαφορές και ομοιότητες με λογοτεχνικά ρεύματα αλλά και την πρωτότυπη συνεισφορά του κάθε έργου.Ο κάθε καλλιτέχνης, συγγραφέας, δημιουργός γενικότερα ονειρεύεται να διαφοροποιηθεί από τα υπάρχοντα λογοτεχνικά ρεύματα, προκειμένου να δημιουργήσει τη δική του σχολή. Η ρήξη αυτή στη θεωρία της ψυχο-σημειωτικής ονομάζεται το σύμπλεγμα του Οιδίποδα (όρος του Φρόυντ), γιατί ο συγγραφέας από τη μια είναι εξ ορισμού δεμένος με την παράδοση που τον γαλούχησε κι από την άλλη ζητά να την αποτάξει.Κάθε λογοτεχνικό ρεύμα έχει τους κύριους εκφραστές του και τον «πατέρα» του. Διάφορες λογοτεχνικές διαμάχες έχουν γίνει ανά καιρούς προκειμένου να οριστεί ως αρχηγός ενός ρεύματος αυτός ή ο άλλος δημιουργός, ή να βρεθούν τα πρώτα ψήγματα του είδους σε κάποιο έργο νωρίτερα από την εποχή που κατ'εξοχήν εμφανίστηκε το λογοτεχνικό ρεύμα.

10 Ιουλίου 2008


Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές
Οι γονεις ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες πολλές φορές αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν το παιδί τους να αντιμετωπίζει μαθησιακό πρόβλημα ενώ τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του φαινόταν πανέξυπνο και ικανότατο. Αυτή ακριβώς η αίσθηση που έχουν οι γονείς για την ευφυϊα των παιδιών τους από τα πρώτα χρόνια, είναι αυτή που διαχωρίζει αυτά με ειδικές μαθησιακές διαταραχές από αυτά με τις υπόλοιπες σχολικές δυσκολίες. Και το αποτέλεσμα είναι η έκπληξη των γονιών και σε πολλές περιπτώσεις η δυσκολία αποδοχής των μαθησιακών προβλημάτων του παιδιού και η επιλογή λάθος τρόπων αντιμετώπισης της καταστασης , ενώ παραλληλα δημιουργούνται εντάσεις μέσα στην οικογένεια. Ας γίνει κατανοητό ότι οι ειδικές μαθησιακές διαταραχές είναι μια απρόσμενη και αναιτιολόγητη κατασταση που υπάρχει σε ένα παιδί με μέση ή και υψηλή νοημοσύνη. Χαρακτηρίζεται δε από σημαντική καθυστερηση σε έναν ή περισσότερους τομεις μάθησης (Selikowitz , 1993). Οι τομείς μάθησης που αφορούν τις ειδικές μαθησιακές διαταραχές είναι δυνατόν να χωριστούν σε δύο ομάδες : Ακαδημαϊκές ικανότητες : Αναγνωση , γραφή , ορθογραφία , αριθμητική , προφορικός λόγος (κατανόηση και έκφραση). Η κατηγορία αυτή των ικανοτήτων είναι λιγότερο κατανοητή. Περιλαμβάνει την εκμάθηση ικανοτήτων όπως : επιμονή , οργάνωση , αυτοέλεγχος , συντονισμός κινήσεων , κοινωνικές δεξιότητες , κ.λ.π. Οταν αναφερόμαστε σε σημαντική καθυστερηση δε εννοούμε φυσικά τις διαφοροποιήσεις που προκύπτουν με βάση τα ταλέντα και τις κλίσεις του παιδιού. Αυτές οι διαφοροποιήσεις είναι φυσιολογικές , λογικές και αναμενόμενες. Αναφερόμαστε στις σημαντικές εκείνες δυσκολίες που διαφοροποιούν το παιδί από τους συνομηλίκους του , που δημιουργούν έντονες δυσκολίες για να ακολουθήσει τους ρυθμούς μάθησης και διδασκαλίας στην τάξη , που περεκκλίνουν του μέσου όρου. Η εντυπωση , και η συνηθισμένη προσδοκία , ότι όλα τα παιδιά αναπτύσσονται με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό, σε όλους τους τομείς, είναι τελικά εκτός πραγματικότητας. Οι άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες ικανότητες στις δραστηριότητες που αναπτύσσουν! Για παραδειγμα, κάποιοι έχουν πολύ κακές επιδόσεις στον αθλητισμό, ή είναι εντελώς παραφωνοι ... Τέτοιες αδυναμίες όμως είναι αποδεκτές! Αντίθετα, περιμένουμε από όλους να διαβάζουν και να γραφουν με ευχέρεια , και να κάνουν αριθμητικούς υπολογισμούς με ευκολία . Μάλιστα, αν υπάρχουν δυσχέρειες σε αυτούς τους τομείς , υπάρχει η πιθανότητα ακόμα και να χαρακτηριστούν ως «καθυστερημένοι» ή ότι έχουν κάποια εγκεφαλική βλάβη ! Σε πιο ελαφρές περιπτώσεις δε , το παιδί χαρακτηρίζεται ως τεμπέλης και αμελής και υπάρχει η άμεση κατάταξή του ως «κακός μαθητής»... Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα υπάρχει η σκέψη ότι πρόκειται για φυσιολογικές αντιληπτικές διαφοροποιήσεις που καθιστούν απαραίτητη την τροποποίηση των τρόπων μάθησης και την υποστηριξη ειδικού... Παλιότερα , τέτοιου είδους προβλήματα περνούσαν απαρατηρητα , ακριβώς γιατί οι σχολικές απαιτήσεις και επιδόσεις δεν ήταν τόσο σημαντικές. Σημερα , όμως , που ο συναγωνισμός στη σχολική κοινότητα έχει γίνει μεγάλος , άρχισε πλέον να ερευνάται πιο συστηματικά το πρόβλημα των μαθησιακών διαταραχών. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα προβληματίζεται και ερευνά το θέμα των μαθησιακών διαταραχών ήδη από τη δεκαετία του 1960. Στη χώρα μας , έχει δοθεί έμφαση στο πρόβλημα τα τελευταια 15 περίπου χρόνια. Υπολογίζεται , λοιπόν, από το Υπουργείο Παιδείας ότι το 3,5 - 5 % των μαθητών έχει προβλήματα στην αναπτυξη του λόγου και περίπου το 20% των παιδιών παρουσιάζει διαφορους τύπους μαθησιακών διαταραχών. Από αυτούς τους μαθητές το 4 - 5 % αντιμετωπίζουν σοβαρές ειδικές μαθησιακές διαταραχές ενώ οι υπόλοιποι σαφώς πιο ελαφρές μορφές.

Ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του ανθρώπου
Ανάπτυξη της προσωπικότητας - κύκλος της ζωής
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το νευρικό σύστημα του ανθρώπου έχει την ικανότητα να καταγράφει, αποθηκεύει και συνθέτει τις εμπειρίες του ατόμου, έτσι ώστε να παράγονται τα πιο αποτελεσματικά για την προσαρμογή σχήματα συμπεριφοράς. Με την πάροδο του χρόνου και κάτω από την επίδραση των εμπειριών που προέρχονται από το κοινωνικό περιβάλλον αναπτύσσεται ένα σύστημα βασικά σταθερών διαθέσεων, τάσεων, πεποιθήσεων, επιθυμιών, αξιών και σχημάτων προσαρμογής, που χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο άτομο και του δίνουν τη μοναδικότητα του. Το διακριτό αυτό όλο, που αποτελείται από σχετικά μόνιμες τάσεις και σχήματα συμπεριφοράς ενός ατόμου, το ονομάζουμε προσωπικότητα.
Ελάχιστα σχήματα συμπεριφοράς έχουν ήδη αναπτυχθεί στη γέννηση. Τα περισσότερα αναπτύσσονται προοδευτικά ως αποτέλεσμα της βιοψυχολογικής ωρίμανσης του ατόμου, που ακολουθεί ορισμένα στάδια ή φάσεις. Τα στάδια αυτά είναι η προσχολική ηλικία, η λανθάνουσα περίοδος, η εφηβεία, η ώριμη ηλικία και τα γηρατειά.
Πολύπλοκοι γενετικοί, περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί και συναισθηματικοί παράγοντες, που λειτουργούν σ' όλα τα στάδια, καθορίζουν κατά πόσο η ανάπτυξη της προσωπικότητας θα είναι αρμονική και φυσιολογική ή θα παρουσιάσει παρεκκλίσεις και διαταραχές.
Οπωσδήποτε δεχόμαστε ότι γενετικοί παράγοντες που επιδρούν μέσα από βιοχημικούς, ορμονικούς κ.ά. μηχανισμούς δημιουργούν βιολογικές προδιαθέσεις για τα ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία της αναπτυσσόμενης προσωπικότητας. Ενώ, όμως, ακραίες διαταραχές του αυτόνομου, κεντρικού νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος μπορούν να συνδεθούν με χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, φαίνεται να υπάρχει μικρή μόνο σχέση ανάμεσα στη λειτουργία των συστημάτων αυτών και τα μόνιμα χαρακτηριστικά της φυσιολογικής προσωπικότητας.
Η Ανάπτυξη της Προσωπικότητας - Κύκλος της ζωής που περιγράφουμε παρακάτω είναι μία σύνθεση της βιολογικής, ψυχολογικής και κοινωνικής ανάπτυξης του ανθρώπου βασισμένη κυρίως στις θεωρίες αναπτυξιακών ψυχιάτρων και ψυχολόγων όπως ο Sigmund Freud ο Erik Erikson η Margaret Mahler η Melanie Klein ο Jean Piaget, κ.ά. (βλέπε Πίνακα)
Πίνακας. Tα στάδια Ανάπτυξης της προσωπικότητας - Κύκλου της ζωής κατά Freud Mahler, Piaget
FREUD
Στάδιο
Ηλικία
Στοματικό στάδιο
0-18 μηνών
Πρωκτικό στάδιο
1 1/2 - 2 1/2 με 3 ετών
Ουρηθρικό στάδιο
Μεταβατικό στάδιο μεταξύ πρωκτικού και φαλλικού
Φαλλικό ή οιδιπόδειο στάδιο
2 1/2 με 3 - 5 με 6 ετών
Λανθάνουσα περίοδος
5 με 6 - 11 με 13 ετών
Γεννητικό στάδιο
11 με 13 - ενηλικίωση
MAHLER
Φυσιολογική αυτιστική φάση
0-2 μηνών
Φυσιολογική συμβιωτική φάση
2-10 μηνών
Φάση αποχωρισμού - εξατομίκευσης
4-36 μηνών
Διαφοροποίηση και ανάπτυξη σωματικής εικόνας
4-10 μηνών
Εξάσκηση (στον αποχωρισμό-εξατομίκευση)
6 με 10 - 16 με 18 μηνών
Επαναπροσέγγιση
16 με 18 - 24 μηνών
Σταθεροποίηση της εξατομίκευσης και έναρξη της σταθερότητας του αντικειμένου
24 - 36 μηνών
PIAGET
Προγλωσσικό αισθητικο-κινητικό στάδιο
0-2 ετών
Αναπαραστασιακό ή προ των λογικών διεργασών στάδιο
2-7 ετών
Στάδιο των συγκεκριμένων λογικών διεργασιών
7-12 ετών
Στάδιο των τυπικών λογικών διεργασιών
12-18 ετών

4 Ιουλίου 2008

Ο ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ
Η γαλλική φιλοσοφία του Διαφωτισμού δεν ήταν ομοιογενής, όπως δεν ήταν ομοιογενές το κοινωνικό περιβάλλον από όπου πήγασε. Οι πρώτοι της εκπρόσωποι ήταν ο Μοντεσκιέ (1689-1755) και ο Βολτέρος (1694- 1778). Εξέφραζαν τις βλέψεις των ανώτατων στρωμάτων της αστικής τάξης και δεν εξωθούσαν την κριτική τους ως το σημείο να ζητούν κατάργηση της φεουδαρχίας αλλά ονειρεύονταν ένα συμβιβασμό ανάμεσα στην αριστοκρατία και την αστική τάξη κατά ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ. Η μετριοπαθής αυτή πολιτική γραμμή περιοριζόταν στην κριτική της θρησκείας και δεν έφθανε στον αθεϊσμό.
Ο πρώτος εκπρόσωπος του γαλλικού υλισμού ήταν ο Ζαν Μελιέ (1664-1729) ο οποίος στηριζόμενος στον Σπινόζα –αλλά χωρίς να αποδέχεται τις θεολογικές συνηχήσεις των θεωριών του- κήρυττε μία φιλοσοφία υλιστική και αθεϊστική και έφθασε σε σημείο να ζητά το ξερίζωμα της ατομικής ιδιοκτησίας. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Λα Μετρί, ο Ελβέτιος κα ο Ντιντερό απετέλεσαν τον βασικό πυρήνα του Γαλλικού Διαφωτισμού. Ήταν οι πρώτοι που εξήγαγαν από το υλισμό καθαρώς αθεϊστικά συμπεράσματα για τη θρησκεία και ανατρεπτικά συμπεράσματα σχετικά με τη φεουδαρχία και με την καθαγίαση της απολυταρχίας από τη θρησκεία.
Στο πολιτικό επίπεδο, μεγάλη ήταν και η επίδραση που άσκησε ο Ρουσσώ. (1712- 1778). Οι ιδέες του – ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος και είναι πάντοτε αλυσοδεμένος, η κοινωνική ανισότητα δεν είναι κάτι δεδομένο αλλά πρέπει να αναζητήσουμε από που πηγάζει- συνέβαλαν στο να ξεκινήσει μία λαϊκή δύναμη που εξώθησε τα πράγματα στην Επανάσταση. Ο ίδιος υποστηρίζοντας με έμφαση τις αξιώσεις του ανθρώπινου ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ απέναντι στην μέχρι τότε μονοκρατορία της Λογικής υπονόμευσε τα ορθολογικά και τα αιτιοκρατικά θεμέλια του Διαφωτισμού και πρόσφερε τα θεμέλια να οικοδομηθεί το κίνημα των Ρομαντικών.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ
Το έργο που άλλαξε την ιστορία του πολιτισμού.Οι ανθρώπινες περιπέτειες των δημιουργών του Ο Άγγλος ιστορικός, συγγραφέας και δημοσιογράφος (εφ. «TLS», εφ. «The Daily Telegraph») Φίλιπ Μπλομ παρακολουθεί τις ανθρώπινες περιπέτειες των συγγραφέων της περίφημης Εγκυκλοπαίδειας (Ντιντερό, Ντ' Αλαμπέρ, Ρουσσώ, Βολταίρου και Λουί ντε Ζοκούρ), που τα ονόματά τους έχουν γίνει συνώνυμα του Διαφωτισμού.Τη δεκαετία του 1750 μια ομάδα νέων ανθρώπων στο Παρίσι καταπιάστηκαν με τη μετάφραση ενός λεξικού το οποίο, όπως ήλπιζαν, θα τους απασχολούσε για λίγα χρόνια. Το σχέδιο αυτό εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο εκδοτικό εγχείρημα της εποχής, ένα έργο που θεωρήθηκε τόσο επικίνδυνο και ανατρεπτικό, που ο Πάπας το αποκήρυξε και οι συντάκτες του απειλήθηκαν με φυλάκιση και εκτέλεση.Όταν ολοκληρώθηκε, μετά από ένα τέταρτο του αιώνα, αποτελούνταν από 28 τόμους, 20 εκατομμύρια λέξεις ή 73.000 λήμματα, έγινε γνωστό ως η μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια των Ντιντερό και Ντ' Αλαμπέρ και είναι ένα έργο που άλλαξε την ιστορία του πολιτισμού. «Αυτό που την καθιστά σημαντική», λέει ο Φίλιπ Μπλομ, «είναι ο συγκεκριμένος συνδυασμός πολιτικής, οικονομίας, πείσματος, ηρωισμού και επαναστατικών ιδεών, ο οποίος για πρώτη φορά κατάφερε να υπερνικήσει τη συσσωρευμένη αποφασιστικότητα της Εκκλησίας, του Στέμματος και όλων των δυνάμεων του κατεστημένου της Γαλλίας, δοξάζοντας την ελεύθερη σκέψη, την κοσμική κοινωνία και την ιδιωτική οικονομία με μια νίκη που προοιωνιζόταν όχι μόνο την Επανάσταση αλλά και τις αξίες των επόμενων δύο αιώνων».

1 Ιουλίου 2008

Η ΠΕΡΕΣΤΡΟΪΚΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΡΩΣΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Αν συνοψίσουμε τη στρατηγική της Περεστρόικα στην οικονομία και τις κοινωνικές σχέσεις τότε θα μπορούσαμε να της αποδώσουμε τους εξής βασικούς άξονες γύρω από τους οποίους αναπτύσσεται:
(α) Την επιτάχυνση της ανάπτυξης με κύρια κατεύθυνση το πρόγραμμα επενδύσεων που στοχεύει στην ανανέωση του παραγωγικού εξοπλισμού στο βιομηχανικό τομέα. Πρόκειται για εντατικές επενδύσεις που φιλοδοξούν να αντικαταστήσουν τον παρωχημένο εξοπλισμό των υπαρχουσών μονάδων παραγωγής με νέο εκσυγχρονισμένο (ανανέωση του 60% των εξοπλισμών παραγωγής μέχρι το 1990) και με σχετική προτεραιότητα στις μηχανικές κατασκευές (ανανέωση μέσων παραγωγής). Στην πρώτη φάση μέχρι το 1990 η κατανάλωση θα διατηρηθεί στα σημερινά περίπου επίπεδα με ποιοτική μόνο κατά το δυνατόν βελτίωση, ενώ η αύξηση της τοποθετείται στη δεκαετία του '90. (Aganbegyan 1987).
β) Την αύξηση της παραγωγικότητας μέσα από τον περιορισμό της σπατάλης σε ανθρώπινο δυναμικό και πρώτες ύλες, αλλά κύρια με την εντατικοποίηση της εργασίας, πράγμα που ευνοείται και από τους δημογραφικούς παράγοντες, μια και η μείωση των διαθέσιμων εργατικών χεριών στην τρέχουσα πενταετία (5 αντί 11 εκατομμύρια στις προηγούμενες πενταετίες) επιτρέπει την εντατικοποίηση χωρίς την εμφάνιση συνοδευτικών φαινομένων τύπου ανεργίας.
γ) Τη ριζική αλλαγή των εργασιακών σχέσεων και της οικονομικής διαχείρισης από το επίπεδο του κεντρικού κρατικού σχεδιασμού μέχρι και το επίπεδο της μεμονωμένης επιχείρησης. Μέσα στα πλαίσια της αλλαγής των εργασιακών σχέσεων εμπεριέχεται η αντιστροφή της εξισωτικής τάσης για τους μισθούς, η παροχή ατομικών και συλλογικών κινήτρων11. Η νέα οικονομική διαχείριση στοχεύει στον περιορισμό της κεντρικής γραφειοκρατίας, την μεγαλύτερη αυτονόμηση των επιχειρήσεων στα πλαίσια του πλάνου και πρόσφατα, από 1.1.1988, την αυτοχρηματοδότηση των επιχειρήσεων και την λειτουργία τους έξω από τη μέχρι τώρα πρακτική των κρατικών επιχορηγήσεων, της κρατικής διαμεσολάβησης των παραγγελιών και διάθεσης του έτοιμου προϊόντος12. Η νέα διαδικασία τονώνει το ρόλο της άμεσης εξεύρεσης παραγγελιών και τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών με καταναλωτικούς συνεταιρισμούς και εμπορικούς συνδέσμους Τέλος το εξωτερικό εμπόριο και η διείσδυση ξένου κεφαλαίου διευκολύνεται με τη δυνατότητα που δίνεται στις επιχειρήσεις είτε να κάνουν απ' ευθείας εμπόριο με το εξωτερικό, χωρίς την κρατική διαμεσολάβηση, είτε να προωθούν κοινές επιχειρήσεις με ξένους οίκους (joint ventures κλπ.).


Ο υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος

Υπερσιβηρικός Σιδηρόδρομος (ΥΣ, Transsib) ονομάστηκε η σιδηροδρομική σύνδεση, η οποία είναι και η μεγαλύτερη ενιαία γραμμή, από τη Μόσχα μέχρι το Βλαδιβοστόκ (9.300km) ή μέχρι τη Ναχότκα (9.440km), αμφότερες πόλεις στον Ειρηνικό Ωκεανό. Έτσι, αυτή ο ΥΣ αποτελεί την κυκλοφοριακή και εμπορική ραχοκοκαλιά της Ρωσίας. Το τραίνο έχει στη διαδρομή του 396 σταθμούς μέχρι το Βλαδιβοστόκ και άλλους 4 μέχρι τη Ναχότκα.
Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ανακαλύπτονταν όλο και περισσότερα κοιτάσματα πρώτων υλών στο υπέδαφος της Σιβηρίας και έπρεπε να αλλάξει ο τρόπος μεταφοράς τους που ήταν μέχρι τότε οι άμαξες αλόγων και τα ποταμόπλοια. Ένας άλλος, επίσης σημαντικός λόγος γι’ αυτή τη σιδηροδρομική σύνδεση ήταν η διακίνηση προϊόντων από και προς την αχανή κινέζικη αγορά, την οποία θα μπορούσε να εξυπηρετήσει προνομιακά η Ρωσία. Απ’ τη μια μεριά, η διοχέτευση του κινέζικου τσαγιού στην Ευρώπη, σε αντιπερισπασμό προς το ινδικό τσάι που διακινούσαν μονοπωλιακά οι Βρετανοί και από την άλλη η προώθηση ευρωπαϊκών σιτηρών στην ανατολική Ασία. Μάλιστα οι σύμβουλοι του Ρώσου βασιλιά Αλέξανδρου Γ’ εισηγούνταν και παράπλευρες επιδιώξεις, ως προέκταση των σχεδίων για την κατασκευή του ΥΣ: η προσάρτηση της Μογγολίας και η κατάκτηση του Θιβέτ, μέσω του οποίου θα υπήρχε πρόσβαση στη νότια Ασία.
Μέχρι το έτος 1886 είχε φτάσει το σιδηροδρομικό δίκτυο στα Ουράλια και χρειαζόταν μια πολιτική απόφαση, μαζί με τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους, για να επεκταθεί αυτό το δίκτυο μέχρι τον Ειρηνικό. Επειδή το ρωσικό δημόσιο είχε σημαντικά ελλείμματα, αποφασίστηκε η χρηματοδότηση του έργου με εξωτερικό δάνειο. Τα απαιτούμενα υλικά (χάλυβας, τσιμέντο, χαλίκι, ξύλα κ.ά.) και οι εργασίες θα καλύπτονταν από εγχώριες εταιρίες και εργατικό δυναμικό, οπότε θα υπήρχε ευνοϊκή ώθηση στη ρώσικη οικονομία.
Οι εργασίες για την κατασκευή του ΥΣ άρχισαν το 1891 και ολοκληρώθηκαν το 1916, αφού το έτος 1908 άρχισε να κατασκευάζεται και δεύτερη γραμμή δίπλα στη μονή αρχική. Είναι προφανές ότι ένα τόσο μεγάλο έργο που διήρκεσε συνολικά 25 χρόνια, θα συνάντησε πολλές απρόβλεπτες δυσκολίες, πέρα από τις συνήθη τεχνικά προβλήματα και τις ακραίες κλιματικές συνθήκες της περιοχής (-56ο C το χειμώνα). Στην περιοχή της λίμνης Βαϊκάλη έπρεπε σε ένα τμήμα 260 km να κατασκευαστούν 200 γέφυρες και 30 τούνελ
Τα σημαντικότερα από τα απρόβλεπτα γεγονότα που επιβάρυναν την κατασκευή του ΥΣ ήταν η πλημμύρα του 1897 στην περιοχή της Υπερβαϊκάλης, η οποία υπέσκαψε τη γραμμή σε σημαντικό μήκος, μαζί με 15 γέφυρες, καταστροφή περίπου 700 km της γραμμής από επαναστατημένους εργάτες που συμμετείχαν στην εξέγερση των «Πυγμάχων» (Boxer, ένα απελευθερωτικό κίνημα στην Κίνα), η επιδημία πανούκλας που έπληξε τη Σιβηρία το έτος 1901 και η επιδημία χολέρας του 1902. Τον Αύγουστο του 1898 έφτασε τελικά το πρώτο τραίνο του ΥΣ από τη Μόσχα στο Ιρκούτσκ. Η μέση ταχύτητα του ΥΣ ήταν αρχικά 20 km/h, ένα τέταρτο της συνήθους ταχύτητας εκείνης της εποχής, κυρίως λόγω των πολλών ανωφερειών σε βουνά. Ο προϋπολογισμός δεν επαρκούσε για την κατασκευή τούνελ.
Το έτος 1904 ήταν διαθέσιμη η ενιαία γραμμή από τη Μόσχα μέχρι τον Ειρηνικό, αν και στη Βαϊκάλη χρησιμοποιείτο ένα πλοίο για να διεκπεραιώσει το τραίνο στην απέναντι όχθη, μέχρι που τελείωσε το 1905 και η παράκαμψη της λίμνης. Ήδη με την έναρξη του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου τον Οκτώβριο του 1904 προωθούνταν καθημερινά με τον ΥΣ 10 συρμοί με πολεμικό και άλλο υλικό.
Η γραμμή του ΥΣ βελτιώθηκε πολλές φορές κατά τον 20ο αιώνα και έπαιξε σημαντικό ρόλο, τόσο στους δύο παγκόσμιους πολέμους, όσο και για τη διακίνηση ορυκτών και άλλων προϊόντων μεταξύ Ευρώπης και της ανατολικής Ασίας. Πέρα απ’ αυτά, σήμερα αποτελεί ο ΥΣ ένα ελκυστικό μεταφορικό μέσο για Ευρωπαίους τουρίστες που θέλουν να γνωρίσουν τη φύση και τους πληθυσμούς της Σιβηρίας, για την επίσκεψη της οποίας δεν έχουν άλλη συγκοινωνιακή δυνατότητα.

1 Ιουνίου 2008


Ενδείξεις της δυσλεξίας στο (προ)νήπιο
Δεν θυμάται πού να βρει τα πράγματα.
Παίρνει λάθος κατεύθυνση.
Δεν αναγνωρίζει κομμάτια του παζλ.
Δεν ξεχωρίζει φυσιογνωμίες, εκφράσεις.
Δεν αναγνωρίζει τις ανάγκες των άλλων.
Δεν μπορεί να χωρίζει προφορικά μια λέξη σε συλλαβές.
Δεν θυμάται τραγούδια/ποιήματα.
Δεν θυμάται κανόνες ή νέες πληροφορίες
Δραστηριότητες για την ανάπτυξη των ικανοτήτων
Παλαμάκια όταν τραγουδάμε (αίσθηση του χρόνου).
Τραγούδια με χειρονομίες (οργάνωση των πραγ/των).
Τραγούδια με μουσικά όργανα (κέντρισμα εγκ/λου).
Χρήση αισθήσεων- αγγίζω, βλέπω, λέω, φαντάζομαιμε κλειστά μάτια - νούμερα/σχήματα (απεικόνιση).
Εξήγηση του πάζλ - τα ίσια και κυματιστά κομμάτια.
Τραγούδια με νούμερα, γράμματα, ημέρες κτλ.
Να μάθει την έννοια του πρωί, μεσημέρι, βράδυ.
Παλαμάκια όταν συλλαβίζουμε.
Χειρ/κες δραστ/τες με σχήματα , γράμματα, νούμερα.
Ενδείξεις της δυσλεξίας στο δημοτικό
Δεν φέρνει πληροφορίες από το σχολείο στο σπίτι.
Δεν θυμάται ποιες σχολικές εργασίες να προετοιμάσει.
Δεν κρατάει το μολύβι σωστά στο χέρι.
Γράφει άσχημα γράμματα, αρχίζει στη μέση της σελίδας ή στη μέση του τετραδίου.
Ανοργάνωτο, δεν μπορεί να φτιάχνει τη τσάντα του.
Δεν θυμάται πολλαπλασιασμούς.
Αγγίζει, αλλά δεν θέλει να το αγγίζουν.
Δεν μπορεί να μάθει πως δένονται τα κορδόνια του.
Δραστηριότητες για την ανάπτυξη των ικανοτήτων
Επιβράβευση της σωστής συμπεριφοράς.
Χειροτεχνικές δραστηριότητες με γράμματα, νούμερα κτλ.
Επανάληψη (γραπτή) της ορθογραφίας το πρωίπριν πάει στο σχολείο.
Χρήση σημειωματάριου για ημ/νία τεστ, εργασίες.
Να συζητηθεί ανοιχτά η κακή συμπεριφορά.
Να απευθύνονται στους σχολικούς συμβούλους,ιατρούς, ψυχίατρους, νευρολόγους, ψυχολόγους,λογοθεραπευτές για την διάγνωση και θεραπεία.
Να μάθει την έννοια του πρωί, μεσημέρι, βράδυ.
Παλαμάκια όταν συλλαβίζουμε.
Χειρ/κες δραστ/τες με σχήματα , γράμματα, νούμερα.

30 Μαΐου 2008


ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ
Ανάγνωση / Δυσκολίες στο διάβασμα
Δεν θυμάται ποιήματα / τραγούδια.
Μπερδεύει γράμματα/νούμερα .
Γράμματα "χορεύουν" στο χαρτί.
Διαβάζει άλλη λέξη αντί το γραμμένο .
Χάνει τη γραμμή συνεχώς.
Δεν βλέπει τελείες, κόμμα κ.τ.λ.
Ναρκώνεται όταν διαβάζει.
Τάση ναυτίας όταν διαβάζει..
Αναπαραγωγή/ Δυσκολίες στη γραφή
Στρεφογραφία .
Παραλείψεις (γράμματα/συλλαβές).
Επανάληψη συλλαβής.
Δεν βάζει τόνους και σημεία στίξης.
εν γράφει πάνω στη γραμμή.
Αρχίζει να γράφει κάπου στη μέση της σελίδας/του τετραδίου.
Ζεσταίνεται, βγάζει τα ρούχα του.
Δεν κάθεται ήσυχος στη καρέκλα του.
Σηκώνεται από την καρέκλα του.
Τρία παραδείγματα
1
γ = λ , α = ε, δ = ρ,

π = μ, 6=9, 3=ε

Λ=Δ, Φ=Ψ.

γάλα = λέγε

πάμε = μέπα
2
σκόρδο = σκουπίδια

γριά = γιαγιά

αργά = σιγά
3
18 = 81
Η δυσλεξία συνοδεύεται αρκετές φορές από
Δυσκολίες αυτοσυγκεντρώσεως με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ADHD/ADD).
Δυσκολίες στα μαθηματικά.
Gilles de la Tourette Syndrome (tics).
Και άλλες διαταραχές, π.χ. κατάθλιψη.
Δεδομένα για τη δυσλεξία
3% έως 10% των παιδιών.
Περισσότερο στα αγόρια.
Πιο συχνά στα αριστερόχειρα.
Κανονική νοημοσύνη / ευφυΐα.
Κληρονομικότητα (40 %).

"Μύθοι" για την δυσλεξία
Θα περάσει όταν μεγαλώσει το παιδί.
Αν θέλει μπορεί να γράφει.
Τεμπελιάζει.
Δεν συγκεντρώνεται.