Λαογραφικό Μουσείο Κεφαλoβρύσου Τρικάλων
Συνδετικός κρίκος του παρελθόντος με το μέλλον
Συνδετικός κρίκος του παρελθόντος με το μέλλον
Εμπνευστής και πρωτεργάτης της συλλογής παραδοσιακών αντικειμένων, ήταν ο Λαογραφικός Ομιλος Κεφαλόβρυσου που ιδρύθηκε το 1975. Έναν χρόνο από την μεταπολίτευση, τότε που η δημιουργία Πολιτιστικών Ομάδων ζούσε την πρώτη της άνθηση. Σημαντικό είναι ότι το «μήνυμα» της εποχής, μπόρεσε και το «έπιασε» στην ώρα του η τοπική κοινότητα Κεφαλόβρυσου.
Στην περιφέρεια του διευρυμένου Καλλικρατικού Δήμου Τρικκαίων, εκεί, ανάμεσα στις 32 τοπικές κοινότητες που την απαρτίζουν, ανάμεσα στα πολλαπλά λειτουργικά προβλήματα καθημερινότητας που αντιμετωπίζουν – αποτέλεσμα, όχι της αδιαφορίας της δημοτικής αρχής, αλλά κυρίως της δομής και οργάνωσης του ίδιου του νέου αυτοδιοικητικού συστήματος, σε συνδυασμό με την έλλειψη χρημάτων – υπάρχουν κάποιες κοινότητες που δείχνουν κάποια «αθόρυβα» στοιχεία, ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα μπροστά στις δυσκολίες των καιρών.
Ο λόγος; Γιατί έχουν από χρόνια Εμπιστευθεί και Πιστέψει στον Πολιτισμό και την κινητήριο δύναμη που έχουν οι Ρίζες. Σημάδι, που δείχνει ότι η κοινότητα και καλά ξέρει να διακρίνει, και να επιλέγει, και να αξιολογεί, ξέρει να σέβεται, να εκτιμά, να οραματίζεται. Στοιχεία ,δηλαδή, που οδηγούν πάντα τα βήματα των ανθρώπων σε μια κοινότητα, μπροστά, σε οποιεσδήποτε συνθήκες και αν βρεθεί.
Λαός που δεν γνωρίζει τις ρίζες του, είναι λαός χωρίς ταυτότητα και κυρίως λαός χωρίς αύριο. Αναλογικά, αν σχετίσουμε αυτό το δεδομένο με τη δράση που έχουν εδώ και πολλά χρόνια κάποια χωριά των Τρικάλων, μπορούμε να πούμε: Τοπική κοινότητα που έχει Πιστέψει στον Πολιτισμό της και στην ιδιαιτερότητά της, είναι μια τοπική κοινότητα που ξέρει αφενός να οραματίζεται και αφετέρου να πράττει. Και αυτό το «πράττει» σε συνδυασμό με το «αξιολογεί»… είναι που κάνει την διαφορά… είναι που δίνει την ώθηση στο μπροστά… ακόμη και στις δυσκολίες...
Το ιστορικό του Μουσείου
Εμπνευστής και πρωτεργάτης της συλλογής παραδοσιακών αντικειμένων, ήταν ο Λαογραφικός Ομιλος Κεφαλόβρυσου που ιδρύθηκε το 1975.
Έναν χρόνο από την μεταπολίτευση, τότε που η δημιουργία Πολιτιστικών Ομάδων ζούσε την πρώτη της άνθηση. Σημαντικό είναι ότι το «μήνυμα» της εποχής, μπόρεσε και το «έπιασε» στην ώρα του η τοπική κοινότητα Κεφαλόβρυσου.
Πέντε χρόνια μετά, το 1980, ο Όμιλος ξεκίνησε τη συλλογή παλιών αντικειμένων, αγροτικών, κτηνοτροφικών, οικιακής χρήσης κ.α.
«Το σκεπτικό ίδρυσης αυτού του Μουσείου ήταν να δώσουμε τη δυνατότητα στην νέα γενιά να γνωρίσει τα άγνωστα αντικείμενα της καθημερινής χρήσης των προγόνων μας και να συνδεθούν οι νέοι με τις ρίζες και παραδόσεις του τόπου μας. Πιστεύουμε ότι το Μουσείο είναι ο συνδετικός κρίκος που ενώνει το παρόν με το παρελθόν» λέει ο κ. Θεόδωρος Καλογράνας, συνταξιούχος καθηγητής Φυσικής Αγωγής, υπεύθυνος του Λαογραφικού Μουσείου Κεφαλόβρυσου και πρόεδρος του Λαογραφικού Ομίλου Κεφαλόβρυσου. Και συνεχίζει: «Ο Λαογραφικός Όμιλος, ο Πολιτιστικός Οργανισμός και τα ΚΑΠΗ Κεφαλόβρυσου, μαζί με τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Φαλώρειας, ξεκίνησαν τη λαογραφική συλλογή, την οποία και διατηρούσαν σε αποθήκη. Με την πάροδο του χρόνου η συλλογή πλήθαινε. Η συζήτηση με τον Δήμο για την στήριξη και βοήθειά του στην δημιουργία Λαογραφικού Μουσείου ξεκίνησε το 1999. Τελικά το Λαογραφικό Μουσείο έγινε πραγματικότητα και στεγάστηκε σε νοικιασμένο κτήριο, το 2010. Τα εγκαίνιά του έγιναν στις 26 Δεκεμβρίου 2010».
Η συλλογή
Η συλλογή περιλαμβάνει αντικείμενα από τις γεωργικές και κτηνοτροφικές ασχολίες, καθώς και αντικείμενα οικιακής χρήσης, μεταξύ των οποίων ένα από τα παλαιότερα εκθέματα, είναι ένας τροχός αραμπά από το 1878. Στην συλλογή υπάρχουν ακόμα, ηλεκτρικά είδη της εποχής του 1950, όπως ένα από τα πρώτα στεγνωτήρια, μια από τις πρώτες τηλεοράσεις, μια σειρά από τα πρώτα ηλεκτρικά σίδερα, και μερικοί από τους πρώτους ηλεκτρονικούς υπολογιστές που ήρθαν στο χωριό. Ακόμα, περιλαμβάνονται παλιά θρανία, σειρά γραφομηχανών, παλιά βιβλία, πολλαπλό φωτογραφικό υλικό, παραδοσιακές στολές και παραδοσιακά παιχνίδια.
Όπως πληροφορηθήκαμε από κατοίκους του χωριού, η συλλογή του Μουσείου είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Λαογραφικού Ομίλου με το Πολιτιστικό Τμήμα του Δήμου Φαλώρειας.
Παιχνίδια παλιά
Ο Λαογραφικός Όμιλος σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Φαλώρειας, οργάνωσαν δύο φορές εκδήλωση με θέμα τα παραδοσιακά παιχνίδια. Ηταν τότε που ο κ. Γιώργος Γκουλιόπουλος, 79 ετών σήμερα, κλήθηκε να κατασκευάσει τα παιχνίδια, όπως τα θυμόταν από τα χρόνια της νιότης του. Έτσι κατασκεύασε τα κότσια (από τα κόκαλα των αρνιών), τα διάφορα είδη σφεντόνας, τους νομάδες, τα στεφάνια και τα ξυλοπόδαρα, με τα οποία περνούσαν τότε τα παιδιά τα ποτάμια και τους δρόμους με τις λάσπες για να πάνε στο σχολείο τους το πρωί… και να παίζουν τις άλλες ώρες τις μέρας…
Φόβος για το μέλλον
Σήμερα το Λαογραφικό Μουσείο στεγάζεται σε νοικιασμένο κτήριο, και πολλοί από τους κατοίκους φοβούνται ότι με τις περικοπές που γίνονται πλέον στους Καλλικρατικούς Δήμους σε όλη τη χώρα, κάποια στιγμή θα προκύψει θέμα με τη στέγαση του Λαογραφικού Μουσείου του χωριού.
Προνοητικοί στη διαφύλαξη της πολιτισμικής τους παράδοσης, ένας από τους όρους που έχουν θέσει στην ιδρυτική πράξη του Λαογραφικού Μουσείου είναι να μην αφήσουν κανένα αντικείμενο του μουσείου να φύγει από το χωριό τους, σε περίπτωση μεταφοράς του σε άλλο χώρο εκτός του Κεφαλόβρυσου.
Ευτυχώς, στο πρώην δημαρχείο Φαλώρειας, ένα κτήριο που ακόμα δεν έχει παραδοθεί σε χρήση, υπάρχει αρκετός χώρος, έτσι ώστε να μπορεί να μεταφερθεί εκεί το Λαογραφικό Μουσείο, σε περίπτωση που οι οικονομικές συνθήκες και οι όροι του «Καλλικράτη», επισήμως «επιβάλλουν» τη μεταφορά του.
Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν, λέει ο σοφός λαός… όποιος ξέρει να αξιολογεί, να εκτιμά, να σέβεται και να συλλέγει… έχει παρελθόν αλλά και μέλλον… λένε οι λαογράφοι και άλλοι επιστήμονες.
Τα σχόλια για την τύχη της κάθε κοινότητας μπρος σε χαλεπούς καιρούς… όλα δικά σας. Το ίδιο και η τύχη της πολιτισμικής ταυτότητας του συνόλου… μέσα από την ατομική δράση του καθενός μας.
πηγή:fatsimare
