29 Δεκεμβρίου 2010

 ΤΑ ΡΟΓΚΑΤΣΑΡΙΑ
ΕΝΑ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ
Το έθιμο
Οι ρίζες του εθίμου που πηγάζουν από τις διονυσιακές τελετές της αρχαιότητας, ξεκινάει την ημέρα των Χριστουγέννων και τελειώνει την ημέρα των φώτων μαζί με τον αγιασμό των υδάτων. Τα ρουγκάτσια είναι ένα μπουλούκι ατόμων που γυρίζει από σπίτι σε σπίτι και λένε στους νοικοκυραίους ευχές για μια καλή και γόνιμη χρονιά. Αυτός είναι ο σκοπός τους να διώξουν με τα κουδούνια τους τα κακά πνεύματα, να καλωσορίσουν τη νέα χρονιά και να ευλογήσουν τη γονιμότητα και ευημερία της γης και των ανθρώπων. Οι νοικοκυραίοι τους δέχονταν με μεγάλη χαρά και τους δίνανε κεράσματα και φιλέματα. Τα κύρια πρόσωπα σ’ένα μπουλούκι είναι η νύφη και ο γαμπρός, ο παπάς, ο γιατρός, ο αγροφύλακας, η γριά, η αρκούδα, οι αράπηδες και τα ρουγκάτσια που ξορκίζουν τα κακά πνεύματα.
Ο Γάμος
Να διευκρινίσουμε ότι οι διάλογοι σε όλη τη διάρκεια της αναβίωσης είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από σοβαροί! Σύμφωνα με το σενάριο τα ρογκατσάρια κλέβουν τη νύφη η οποία βέβαια είναι άντρας και πάνω στον καβγά ο γαμπρός πέφτει κάτω. Έρχεται ο γιατρός να τον κάνει καλά αλλά μάταια, έρχεται ο παπάς τίποτα και τότε καλεί τη νύφη η οποία …με το δικό της τρόπο καταφέρνει να τον ξυπνήσει! Στη συνέχεια ο παπάς παντρεύει τον Κωστή με την Περδικούλα λέγοντας διάφορα ακαταλαβίστικα λόγια που περνάνε από γενιά σε γενιά:
Άισον μάισον πέτρα στο κεφάλι σου,
όσος είσαι απ’το κεφάλι μέχρι τα πόδια
είσαι και από τα πόδια μέχρι το κεφάλι!
Χορεύουν και το χορό του Ησαΐα και άλλους χορούς ενώ κρεμάνε στη νύφη και στο γαμπρό χρήματα. Στη συνέχεια στο μαγαζί του χωριού στήνεται ένα μοναδικό γλέντι με τους οργανοπαίχτες και το κλαρίνο να δίνουν ρέστα και τους θαμώνες να χορεύουν μερακλίδικα με τσιπουράκια και μεζέδες!