Ο όρος ‘φοβία’ διαφοροποιείται από τη λέξη ‘φόβος’ κι αυτό είναι καλό να διευκρινιστεί. Ο ‘φόβος’ έχει ένα άμεσο και υπαρκτό αντικείμενο. Π.χ. όταν βλέπουμε ένα σκύλο στο δρόμο και τρέχουμε μακριά, αυτό είναι ‘φόβος’ (φόβος για πιθανές σωματικές βλάβες). Η ‘φοβία’ δεν έχει ένα άμεσο και υπαρκτό αντικείμενο. Π.χ. Όταν κλείνει η πόρτα του ασανσέρ και αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε ή έχουμε άλλης μορφής σωματική δυσλειτουργία, τότε μιλάμε για ‘φοβία’.Ο κίνδυνος σε αυτήν την περίπτωση είναι ιδεατός και είναι μέσα μας: Αυτή είναι η ‘φοβία’, είναι ένας επίμονος φόβος που στον πάσχοντα μοιάζει χωρίς εξήγηση, τον γονατίζει κοινωνικά, δηλ. πολλές φορές το άτομο αδυνατεί να εκτελεί και τις πιο απλές κοινωνικές του υποχρεώσεις!
Είδη φοβιών
Εξαιρετικά υψηλός και εντυπωσιακός είναι και ο αριθμός των διαφόρων φοβιών που καταγράφονται από το National Phobics Society. Πεντακόσια διαφορετικά είδη φοβιών αναφέρονται κατά αλφαβητική σειρά συμπεριλαμβάνοντας ακόμη και τα πιο απίθανα αντικείμενα φοβικής εκδήλωσης. Σε κάθε γράμμα του αλφαβήτου αντιστοιχούν δεκάδες είδη φοβιών. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- ΦΟΒΙΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ (Φοβία του αίματος, των αριθμών, των ασθενειών, της βρομιάς, των ενέσεων, των μικροβίων, του νερού, της σκόνης κά.)
- ΦΟΒΙΕΣ ΖΩΩΝ (Φοβία των αλόγων, των αραχνών, των ποντικών, των σκύλων, των ερπετών κά.)
- ΦΟΒΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (Αιχμοφοβία, ακροφοβία, αγοραφοβία, κλειστοφοβία, νυκτοφοβία, φοβία των γιατρών, της νοσηλείας, των εξετάσεων κά.
- ΦΟΒΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (Φόβος αποτυχίας & κριτικής, έκφρασης άρνησης, έκφρασης διεκδίκησης, εμφάνισης σε κοινό, κοινωνικής επαφής, του άλλου φύλου, του φαγητού μαζί με άλλους κά.)
Ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από φοβίες, διαφόρων ηλικιών και κοινωνικοοικονομικών καταβολών, είναι υψηλός, υποδεικνύοντας ένα ποσοστό 5,1%-12,5% του ευρύτερου πληθυσμού να εμφανίζει σχετική συμπτωματολογία. Παράλληλα, οι φοβίες φαίνεται να αποτελούν την πιο συχνά εμφανιζόμενη ψυχική διαταραχή στις γυναίκες και τη δεύτερη στους άνδρες ηλικίας άνω των 25 ετών. Σημαντική είναι επίσης η εκδήλωση φοβιών και σε πολιτισμικά διαφοροποιημένα κράτη, πέραν της Δύσης, όπως, για παράδειγμα, σε χώρες της Αφρικής. Πράγματι, η συχνότητα εκδήλωσης είναι και εκεί υψηλή, παρουσιάζοντας μια ιδιαίτερη διαφοροποίηση στον τρόπο εκδήλωσης των συμπτωμάτων -εμφανίζονται κυρίως σωματικές ενοχλήσεις-, ή στο αντικείμενο του φόβου -φοβία για τη μαγεία, τα πνεύματα ή τα υπερφυσικά φαινόμενα.
Πώς ξεκινάνε;
Η έναρξη μιας φοβίας μπορεί να σχετιστεί με ένα τραυματικό γεγονός. Συχνά όμως δεν υπάρχει ένας τέτοιος συσχετισμός ή εάν υπάρχει μπορεί να μην γίνεται αντιληπτός. Η φοβία μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη και εάν το άτομο που υποφέρει από αυτήν, δεν έχει βιώσει το ίδιο απευθείας την κατάσταση που προκαλεί το φόβο. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να αναπτύξει φοβία για τις αεροπορικές πτήσεις λόγω του ότι είδε στις ειδήσεις στην τηλεόραση εικόνες από μια αεροπορική τραγωδία.
Συμπτώματα
- Αισθήματα φόβου, πανικού, τρόμου, φρίκης
- Αναγνώριση του γεγονότος ότι ο φόβος που εκδηλώνεται, επεκτείνεται πέραν από τα κανονικά όρια για τη συγκεκριμένη απειλή που βιώνει ο ασθενής
- Οι αντιδράσεις είναι αυτόματες, εκτός ελέγχου του ασθενούς και στην ουσία κυριαρχούν στις σκέψεις του ασθενούς - Ταχυκαρδία, δύσπνοια, τρέμουλο, αδυναμία, ναυτία, εφίδρωση, ζάλη, γρήγορη αναπνοή και μια ακατανίκητη επιθυμία γρήγορης απομάκρυνσης από την κατάσταση που προκαλεί τη φοβία - Ακραία, υπερβολικά μέτρα για την αποφυγή αντιμετώπισης της κατάστασης ή του αντικειμένου που προκαλεί τη φοβία ή «πάγωμα», το άτομο δηλαδή σχεδόν «παραλύει»...
Θεραπεία
Σίγουρα διέξοδοι όπως είναι το ποτό δεν αποτελούν λύση στο πρόβλημα, αφού το μόνο που πετυχαίνουν είναι να καταστέλλουν με λάθος τρόπο τα συμπτώματα για ένα σύντομο διάστημα.
Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να αντιμετωπίσουν την φοβία ή τις φοβίες τους μόνοι τους με τα σωστά μέσα. Στις περιπτώσεις αυτές, επιστρατεύεται η αποφασιστικότητα, το κουράγιο και το ενδιαφέρον του ασθενούς για να αναλύσει τα όσα σχετίζονται με αυτά που του προκαλούν τη φοβία. Με μικρά συχνά βήματα, με την επιμονή και τη συνέχεια στην προσπάθεια καταφέρνουν σταδιακά να ελέγξουν αποτελεσματικά τη φοβία τους.
Φυσικά η βοήθεια του θεραπευτή επιβάλλεται σε σοβαρές περιπτώσεις. Σε άλλες ο ασθενής μπορεί να κάνει την περισσότερη δουλειά δεδομένου ότι θα καθοδηγείται σωστά από τα πρώτα του βήματα από το θεραπευτή του.
Το σημαντικό είναι να αναγνωρίζονται και να αναζητείται βοήθεια από εξειδικευμένους Ψυχολόγους – Ψυχοθεραπευτές, στις περιπτώσεις εκείνες που η φοβία έχει σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητα του ατόμου, τις οποίες δεν μπορεί το ίδιο να διαχειριστεί. Με την κατάλληλη θεραπεία, οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να ξεπεραστούν πλήρως.
Πηγή:thessalianews
