ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΑΒΡΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
Με τους μαθητές μου,επισκεφθήκαμε τον κ.Χρήστο Μηλιώνη στο σπίτι του,για να δούμε πώς γίνεται το καλίγωμα(πετάλωμα) του αλόγου.Μας περίμενε με την κα Κωνσταντίνα,σύντροφο της ζωής του και τη νύφη του την κα.Αγγελική,μητέρα του μαθητή μου Χρήστου της Ε'τάξης.
Απλός,ήρεμος και πολύ ευχάριστος άνθρωπος ο κ.Χρήστος,μας υποδέχτηκε με μεγάλη χαρά και προσφέρθηκε να δείξει την τέχνη του.Αν και κτηνοτρόφος στο επάγγελμα,ξέρει από καλίγωμα,γιατί πλέον κανείς πεταλωτής(αλμπάνης) δεν εξασκεί αυτή τη δουλειά,όχι μόνο στην Ανάβρα,αλλά και στα γύρω χωριά.
Από καιρό ψάχναμε κάποιον στο χωριό που να καλιγώνει.Ο Χρήστος,μου είπε ότι μια από αυτές τις μέρες,ο παππούς θα καλιγώσει το δικό τους.Έτσι σε συνεννόηση μαζί του κανονίστηκε αυτή η επίσκεψη.Το άλογό του ο"Κίτσος",ένα όμορφο,γερό,άσπρο και ψηλό,έπρεπε να έρθει στο σπίτι,να το δέσουν και να το πεταλώσουν.
Ο κ. Χρήστος είχε για βοηθό του την κα.Αγγελική και άρχισε την προετοιμασία για το καλίγωμα.Ο κ.Χρήστος είπε:
"Στην αρχή με κοφτερό εργαλείο (το σαντράνι) ή μαχαίρι, καθαρίζουμε την οπλή και διαλέγουμε το πέταλο ανάλογα με το μέγεθος(τα συγκεκριμένα είναι Νο 9),αγορασμένα από το παλιό σιδηρουργείο της Λαμίας.Με το σφυρί τα χτυπάμε στην άκρη για να κάνουν ένα γύρισμα,αυτό τα βοηθά στην ανηφόρα,να μη γλιστράνε.Πριν καλιγώσουμε, κοιτάζουμε τα νύχια, εάν είναι μακριά, τα κόβουμε με το κοπίδι και το σφυρί επάνω, για να φύγει το πολύ. Μετά με το “σατράνι” που μοιάζει με μαχαίρι, τρώμε το νύχι από κάτω και το κάνουμε επίπεδο, αλλά το φέρνουμε μέχρι εκεί που να μην πληγώνει την οπλή. Το τρόχισμα με τη ράσπα και η προετοιμασία του νυχιού, θέλει μεγάλη μαεστρία, τέχνη και προσοχή. Πρώτα πρώτα έχει σημασία να μην περάσουμε από μέσα από την οπλή…το πλήγωσες το ζώο,είπε.Μετά ακουμπάμε το πέταλο να δούμε αν ταιριαζει στην οπλή. Ύστερα βάζαμε το πέταλο και καρφώνουμε τα καρφιά, μόλις βγουν οι μύτες στο πλάι, τις κόβουμε με την τανάλια και κάνουμε γυριστό κεφάλι στο καρφί,να μην βγει.Αυτά τα καρφιά είναι συγκεκριμένα, γιατί έχουν χοντρό κεφάλι σαν τετραγωνική πυραμίδα και αυτό για να σφηνώνουν καλά,προσέχουμε το καρφί χτυπώντας το λοξά προς τα έξω, ώστε να βγει δύο έως τρία εκατοστά πλάγια της οπλής.Το ίδιο κάνουμε και στα τέσσερα πόδια.Το καλίγωμα γίνεται κάθε μήνα,ανάλογα με το έδαφος που κινείται το άλογο.Πρώτα καρφώνουμε τέσσερα καρφιά σε κάθε πόδι και μετά από τρεις-τέσσερις μέρες καρφώνουμε και από άλλα δυο στο καθένα,για σταθερότητα".
Τον ρωτήσαμε πότε πήρε τον "Κίτσο",μας είπε πως τον αγόρασε πριν είκοσι χρόνια από το ζωοπάζαρο στο Βελεστίνο.Συνέχισε την κουβέντα λέγοντας, πώς βρίσκουμε την ηλικία του αλόγου και τι χρειάζεται για να το καβαλήσεις.
Κοιτάζουμε τις ζάρες(πτυχές) στο χείλος του και τις μετράμε,όσες είναι,τόσα είναι τα χρόνια του.Ανοίγουμε το στόμα του και κοιτάζουμε τα δόντια του,πρέπει να είναι λευκά,αυτό σημαίνει ότι είναι νέο και γερό.Ο "Κίτσος",όταν τον πήρα,ήταν "αραβανίδικο" άλογο,είπε,ήταν για ζευγάρωμα,καλός επιβήτορας.Όμως εδώ δεν είχε πολλές φοράδες και αγρίευε,έτσι αναγκάστηκα να τον "στρίψω",από τότε ημέρεψε και κάνει όλες τις δουλειές στο δάσος,στο στάβλο κλπ.Μπορεί να κουβαλήσει βάρος,να τραβήξει κούτσουρα,είναι το δεξί μου χέρι!
Ο εξοπλισμός του είναι το καπίστρι,το χαλινάρι,η σέλα,το κολάνι και τρέφεται με τριφύλλι,κριθάρι και βρώμη.
Αφού μάθαμε όλα αυτά τα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα και είδαμε όλη τη διαδικασία,ευχαριστήσαμε τον κΧρήστο,την κα.Κωνσταντίνα και την κα.Αγγελική(που ομολογουμένως ήταν πολύ καλή βοηθός στο καλίγωμα),αποχαιρετίσαμε και φύγαμε για το σχολείο,γιατί η ψιλή βροχή που έπεφτε,έδειχνε να δυναμώνει.
Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό,κάντε "κλικ" στον παρακάτω σύνδεσμο
Παπαγεωργόπουλος Αντώνης
Δάσκαλος
