Σε λαογραφικά μουσεία θα μετατρέπονται τα πέτρινα παλαιά σχολεία του Ν.Τρικάλων
Δέκα παλαιά πέτρινα δημοτικά σχολεία του νομού Τρικάλων μετατρέπονται σε λαογραφικά μουσεία, στο πλαίσιο προγράμματος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων, που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Όλα τα σχολεία βρίσκονται σε ορεινά δημοτικά διαμερίσματα και κάποτε- πριν ξεκινήσει το μεγάλο κύμα φυγής των κατοίκων προς τα αστικά κέντρα- φιλοξενούσαν τα παιδιά της περιοχής.
Στα δέκα αυτά σχολεία γίνονται εργασίες αποκατάστασης, καθώς, λόγω παλαιότητας, έχουν υποστεί φθορές. Ήδη, στα περισσότερα απ' αυτά έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες της πρώτης φάσης και ακολουθούν αυτές της δεύτερης, κατά την οποία τα σχολεία θα πάρουν την τελική τους μορφή.
Τα περισσότερα από τα δημοτικά διαμερίσματα, όπου βρίσκονται τα παλαιά πέτρινα σχολεία, είναι όμορφα και προκαλούν το ενδιαφέρον των επισκεπτών, λόγω της ύπαρξης σημαντικών μνημείων και την παροχή μεγάλου αριθμού τουριστικών δραστηριοτήτων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων, το τοπίο στις κοινότητες, όπου φιλοξενούνται τα δέκα αυτά πέτρινα κτίρια, διαμορφώνεται ως εξής:
Κατάφυτο
Το Κατάφυτο είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1.010 μέτρων και ανήκει στη διευρυμένη κοινότητα του Ασπροποτάμου. Η κοινότητα είναι "χαμένη" μέσα σε έλατα, οξιές και διάφορα άλλα δέντρα, σε ένα περιβάλλον όπου η χλωρίδα και η πανίδα βρίσκονται σε πλήρη αρμονία. Το Κατάφυτο διασχίζεται από το χείμαρρο Ποττακό, παραπόταμο του Αχελώου και έχει αρκετές πηγές. Το χωριό σχεδόν ερημώνει το χειμώνα, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοί του είναι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι. Διοικητικά, το Κατάφυτο ανήκει στον οικισμό της Μηλιάς. Η τρίκλιτη Βασιλική του Αγίου Νικολάου χρονολογείται από το 1763 και αποτελεί τυπικό δείγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής της περιοχής. Εξίσου ενδιαφέρουσες είναι και οι πέτρινες κατοικίες του χωριού, με αντιπροσωπευτικότερη αυτή της οικογένειας Πετσόπουλου, που χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα.
Οι επισκέπτες της περιοχής μπορούν να κάνουν ορειβασία και να επισκεφτούν την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, την πηγή Ανάλατα, καθώς και τον παλιό νερόμυλο.
Γαρδίκι
Το Γαρδίκι (μαζί με την Κρανιά) είναι το μεγαλύτερο από τα χωριά της περιοχής του Ασπροποτάμου, αλλά- δυστυχώς- κατοικείται μόνο το καλοκαίρι.
Οι φυσικές ομορφιές της Αθαμανίας και του Γαρδικίου είναι πολλές. Στην περιοχή υπάρχουν δάση ελάτης και βελανιδιάς, ενώ υπάρχει και μεγάλος αριθμός αξιόλογων εκκλησιών (μνημείων).
Στο Γαρδίκι, όπου υπάρχει και ξενώνας για τη φιλοξενία των επισκεπτών, βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Τριάδας και η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στην Αθαμανία βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα (1893) και του Προφήτη Ηλία. Στην Αθαμανία διασώζεται, επίσης, ένας παλιός νερόμυλος.
Οι επισκέπτες του Γαρδικίου και της Αθαμανίας μπορούν να κάνουν ορειβασία στην Κακαρδίτσα, αλλά και να επισκεφτούν την Ιερά Μονή Ανταποδόσεως Κοιμήσεως Θεοτόκου και τη θέση "Στρογγυλό", στην πηγή "Γκούρα".
Μυρόφυλλο
Στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Χατζή, σε υψόμετρο 750μ., είναι χτισμένο το Μυρόφυλλο. Το χωριό βρίσκεται πάνω στον κυριότερο άξονα σύνδεσης της Ηπείρου με τη Θεσσαλία, την παλαιά "Αμβρακία Οδό".
Το φυσικό περιβάλλον του οικισμού, όπως η χλωρίδα και η πανίδα, είναι από τα πιο πλούσια της περιοχής, λόγω της έντονης εναλλαγής του τοπίου (Αχελώος και ορεινοί χείμαρροι, δάση, χαράδρες κ.λπ.).
Από τα πιο ιστορικά χωριά της περιοχής, το Μυρόφυλλο, εμφανίζεται με το παλαιό του όνομα, Μυρόκοβο, στα 1336, σε χρυσόβουλο του βυζαντινού αυτοκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου, ως το τελευταίο προς την Ήπειρο χωριό της Επισκοπής Σταγών.
Δυστυχώς, από την περίοδο αυτή δεν έχουν διασωθεί μνημεία και οι μοναδικές ενδείξεις αυτού του πλούσιου ιστορικού παρελθόντος είναι οι εκκλησίες και τα γεφύρια. Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι που οδηγεί προς τα Ελληνικά και το Καρακονήσι χρονολογείται από αρχές του 13ου αιώνα. Σε ένα ξεροχείμαρρο και 2,5 χλμ από το χωριό είναι χτισμένο το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, που χρονολογείται από τον 16ο με 17ο αιώνα και το οποίο διαθέτει θαυμάσιες τοιχογραφίες.
Οι επισκέπτες τις περιοχής μπορούν να ασχοληθούν με ψάρεμα πέστροφας στο ποτάμι, κολύμπι στις Βάθεις, ενώ έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν τη μονή του Αγίου Γεωργίου, την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και την κορυφή Χατζή.
Καστανιά
Χωριό ορεινό της Νοτίου Πίνδου (850 μ.), σε απόσταση 34χλμ. δυτικά της Καλαμπάκας. Στο δρόμο για την Καλαμπάκα βρίσκεται ο οικισμός Μηλότοπος, που πήρε το όνομά του από τις πολλές μηλιές που καλλιεργούνται στην περιοχή.
Η περιοχή της Καστανιάς είναι κατάφυτη με καστανιές, καρυδιές, μηλιές και άλλα δέντρα. Τα πολλά νερά και οι πλούσιες πηγές της συμπληρώνουν τη μαγεία του τόπου, ενώ οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την υλοτομία.
Γνωστά ήταν τα αρχοντικά σπίτια - φρούρια των Δημάκη, Νικολάκη Λεβέντη και Κυρνάσιου. Στο πρώτο φιλοξενήθηκαν ο Άρης Βελουχιώτης και οι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ στο βαλκανικό συνέδριο των ανταρτών που έγινε στην Καστανιά, στις 7 Ιουλίου του 1943. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας, με δαπάνες του Καστανιώτη, λειτούργησε (έως το 1891) η "Δημοστέργειος Σχολή".
Παχτούρι
Σε υψόμετρο 950μ. και σε απόσταση 13χλμ από τη Μεσοχώρα βρίσκεται το Παχτούρι. Οι μόνιμοι κάτοικοί του φτάνουν τους 300 και ασχολούνται με την κτηνοτροφία.
Ανεβαίνοντας κάποιος στις κορυφές που περιστοιχίζουν το χωριό, μπορεί να απολαύσει την όμορφη θέα, ειδικότερα στο Αυτί, όπου υπάρχει βιότοπος και είναι εύκολη η παρατήρηση άγριων ζώων.
Οι εκδηλώσεις που γίνονται στο χωριό, στις αρχές Αυγούστου, ξεκινούν με ποδοσφαιρικό τουρνουά, με τη συμμετοχή όλων των χωριών του Ασπροποτάμου, συνεχίζονται με διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις και κορυφώνονται το Δεκαπενταύγουστο, με λαϊκό γλέντι.
